Page Text
________________
ગતિમાં જાય છે, શ્રેણીક નરકે ગયા. પણ જો તેમ ન હોય તો વૈમિનિક દેવ સિવાય બીજું આયુષ્ય બાંધતો નથી અર્થાત્ મનુષ્ય કે તિર્યંચ સમકિત અવસ્થામાં આયુષ્ય બાંધે તો વૈમાનિકદેવનું જ આયુષ્ય બાંધે એમ વિશેષાવશ્યકમાં કહેલ છે. ૯
સમકિતના અનેક ભેદ છે. તેમાં મુખ્યપણે ૬૭ ભેદ છે. સમ્યગુદર્શનપદનું સેવન કરવાથી હરિવિક્રમ રાજા તીર્થંકરપદ પામ્યા છે. અને વિસ્તારવાળી સૌભાગ્ય લક્ષ્મીને પામ્યા છે. ૧૦
* દર્શન વિનાની ક્રિયા, બિંદુ વિણ જિમ અંક. [વિવરણ :]
યોગદ્રષ્ટિ સમુચ્ચય ગ્રંથમાં સમ્યગ્દર્શનના દ્રવ્ય અને ભાવ એમ બે પ્રકારો કહ્યા છે. જિનદર્શન-પૂજન-નમનાદિ ધર્મ જે પોતાની બુદ્ધિથી કરે-આચરે તે દ્રવ્ય દર્શન. જ્યારે ભવિષ્યમાં હિતકારી હોય, સત્ય ગ્રહણ કર્યું હોય, સાચી સમજણ થઈ ચૂકી હોય, કેવલી એ જે કહ્યું તે સાચું એમ માને તે ભાવ દર્શન. ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં કહ્યું છે કે, સમકિત એ ધર્મનો આશ્રય છે. ચારિત્ર અને જ્ઞાન વિનાનું દર્શન લુખ્ખું કહીશું તો ખોટું નથી. એકડા વિનાના મીંડા વ્યવહારમાં જેમ નકામા છે તેમ દર્શન વિનાની ક્રિયા સમજવી.
સમકિતના ભેદ અનેક છે. છતાં મહામહોપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી મહારાજે જલદી સમજ પડે તે માટે ૧૨ વિભાગમાં સમકિતના ૬૭ ભેદ વર્ણવ્યા છે. આ વાત સમજાઈ જાય એટલે જીવનમાંથી મિથ્થામતિના પુદ્ગલો ખસી જાય. દર્શન મોહનીય કર્મ ખપી જાય. આવું ઉત્તમ દર્શન કદાચ અંતર્મુહૂત સુધી પણ પામે તો પણ તે આત્માનો અદ્ધ પુદ્ગલ પરાવર્તન કાળનો સંસાર ઓછો થઈ જાય. પછી માત્ર દર્શન શુદ્ધ કરતા જવું ને સંસારને ઘટાડતા જવું. કેવો છે સમ્યગદર્શનનો મહિમા.
દર્શન એટલે શ્રદ્ધા, જ્ઞાન એટલે જાણવું, ચારિત્ર એટલે આચરવું અને તપ એટલે કરવું આવો ટૂંકો તેનો અર્થ થાય. સમ્યગુ એટલે સાચી રીતે સારી રીતે જ્યાં સુધી આવો દ્રઢ વિશ્વાસ એટલે સુદેવમાં વીતરાગી દેવતત્ત્વ, સુગુરુમાં ત્યાગી મહાવ્રતધારી ગુરુતત્ત્વ અને સુધર્મમાં અહિંસામૂલક ધર્મતત્ત્વ માનવામાં નહિ આવે ત્યાં સુધી બાકીની ક્રિયા અર્થહીન સમજવી. ભોજનમાં મીઠું બહુ જ ઓછું નખાયેલું હોય છે છતાં તેની કિંમત ઘણી છે. મીઠા વગરનું ભોજન નિરસ યા સ્વાદ વિનાનું લાગે, કુદેવમાં દેવત્વ જેવું જોઈએ તેવું નથી. કુગુરુમાં પણ એવી અપેક્ષા રાખી છે તેવું ગુરુપણું નથી. કુધર્મમાં પણ સંસારમાં ડૂબી રહેલાને તારવા ઉદ્ધારીત કરવાની શક્તિ-અનુકુળતા નથી. તેથી ખાસ સુદેવ, સુગુરુ અને સુધર્મનો આગ્રહ સમ્યગુદર્શી
સ્વયંભવ બ્રાહ્મણ સાચુદર્શન પામી સંયમી થયા, ચોથું પટ્ટધરપદ પામ્યા.
| SR No. | 006144 |
| Book Title | Ghadvaiya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harishbhadravijay |
| Publisher | Navjivan Granthmala |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 6 MB |