Bandhan Ane Mukti

SR No.: 006143
Original Sutra Author: N/A
Author: Harishbhadravijay
Publisher: Navjivan Granthmala
Publication Year: 2008
Total Pages: 138
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 99

(૨) ૮ પ્રત્યેક પ્રકૃતિ : અગુરુલઘુ, ઉપઘાત પરાઘાત, શ્વાસોશ્વાસ, આતપ, ઉદ્યોત, નિર્માણ અને તીર્થકર નામકર્મ એ આઠ પ્રત્યેક નામકર્મની પ્રકૃતિ છે.
(૩) ત્રસ દશક ત્રસ, બાદર, પર્યાપ્ત, પ્રત્યેક, સ્થિર, શુભ, સૌભાગ્ય, સુસ્વર આદેય અને યશ એમ દશ ત્રણ દશક છે.
(૪) સ્થાવર દશક: સ્થાવર, સુક્ષ્મ, અપર્યાપ્ત, સાધારણ, અસ્થિર, અશુભ, દર્ભાગ્ય દુઃસ્વર, અનાદેય અને અપયશ એમ દશ સ્થાવર દશક છે.
નામકર્મના બંધ અવસરે અને તેના ઉદય અવસરે શારીરિક-માનસિક, ધાર્મિકઆધ્યાત્મિક પરીસ્થિતિ પ્રતિસ્પર્ધી ક્યારેક બને છે. બંધના સ્થાન-સંયોગો અને ઉદયના સ્થાને-સંયોગોમાં ફરક પડે છે. શરીરના અંગોપાંગની બાબતમાં કર્મનો ઉદયે મૃગા લોઢીયાનું દષ્ટાંત નજર સામે રાખવામાં આવે તો ભોગવનાર કરતાં આંખે જોનાર ઘણાં કરૂણાળુ-દયાળું બને તેથી ભાવિમાં આવા કર્મ ભોગવવાનો ભૂલેચૂકે પણ પ્રસંગ જીવનમાં ન આવે તેની એ કાળજી રાખે, આચાર આચારે, કર્મ બાંધતા અટકે.
નામકર્મનો ઉદયે પોતપોતાના શરીરાદિમાં નીચે મુજબ સંકળાયેલા જોવા મળે.• * સુસ્વર - કોયલ * દુઃસ્વર - કાગડો, ગધેડો * યશનામ - શ્રીપાળકુમાર કે અપયશ - ધવલ શેઠ, કોણીક * અયોગ્ય શરીર - મૃગા લોઢિયા * લક્ષણવંત શરીર - ચક્રવર્તી * સુરભી ગંધ - ગુલાબ, ચંપો * દુર્ગધ - સડેલું કલેવર * મધુર રસ - શેરડી * ખાટોરસ - લીંબુ * ઉજ્વલવ - ચંદ્ર * આતપ - સૂર્યનું વિમાન * સ્થિર નામકર્મ - દાંત * અસ્થિર નામકર્મ-આંખ, કીકી * શુભ વિહાયોગતિ-વૃષભ-હંસ + ગતિનામકર્મ -૪ ગતિમાંથી એક * સ્થાવર - ઝાડ * જિન નામકર્મ - તીર્થંકર પદ * આદેય - ભાપાર્શ્વનાથ.
નામ કર્મને ચિત્રકાર (ચિતારા) જેવું વર્ણવાયું છે. ચિત્રકાર કોઈપણ મનુષ્યપશુ-વિ.નું ચિત્ર દોરે ત્યારે પોતાની કલ્પના અનુસાર અંગ-ઉપાંગાદિને ભાવોને રેખાચિત્રમાં વિકસાવે તેમ બાંધેલા ઘાતી-અઘાતી કર્મને ભોગવવા નામકર્મ તેવા પ્રકારના શરીર-સંઘયણ-સંસ્થાનાદિને કર્મ અનુસાર નિર્માણ કરે. શિખાઉ ચિત્રકાર પ્રમાણોપેત ચિત્ર ન બનાવે તેમ અશુભ નામકર્મના ઉદયથી ખોડખાંપણવાળું શરીર મળે. મનોબળ જ કર્મ બાંધવા-ખપાવવા કામ કરે છે. • પંચકલ્યાણી ઘોડો, કામધેનુ ગાય, રાવણ હાથી, ૩૨ લક્ષશવંતો બાળક, પધીની સ્ત્રી. ૭૪