________________
૩. મોહનીય કર્મ... '* મિતાક્ષરી - પરિચય :
આત્માનો મૂળ ગુફા - વીતરાગતા, અનંતચારિત્ર. કર્મનું નામ - ઘાતકર્મ અંતર્ગત ત્રીજું મોહનીય કર્મ. મૂળ પ્રકૃતિ - ૨, *પ્રભેદ - ૨૮ કર્મનો ઉદય - સંસાર પ્રત્યે ગાઢ અનુરાગ. કર્મનું ઉદાહરણ - દારૂ પીધેલા માણસ જેવું. કર્મની સ્થિતિ - જઘન્ય-અંતર્મુહૂર્ત ઉત્કૃષ્ટ ૭૦ કોડાકોડી સાગરોપમ. કર્મનો બંધ - ૧૦ મા સૂક્ષ્મસંપરાય ગુણ સ્થાનકે અટકે. કર્મનો સંપૂર્ણક્ષય - ૧૨મા શીરમોહ ગુણસ્થાનકે થાય. કર્મનિવારણ ઉપાય - ત્યાગ, વૈરાગ્ય ભાવના, વૈયાવચ્ચ. પરિષહ - ૧ થી ૮ ગુણસ્થાનક સુધીમાં ૮ પરિષહ જીતવા. મંત્ર-જાપ - શ્રી શાયિક સમકિત ગુણધરાય નમઃ
=
=
From:
= !
अहं ममेति मन्त्रोऽयं, मोहस्य जगदान्थ्यकृत् ।
અય મેવદિ નયપૂર્વ, પતિનો મોહત્િ છે (જ્ઞાનસાર) * વિવરણ :
તાવિક શિરોમણી મહોપાધ્યાય પૂ. શ્રીયશોવિજયજી મહારાજા જ્ઞાનસાર નામના અષ્ટક ગ્રંથના ચોથા અષ્ટકના એક શ્લોકમાં મોહનીય કર્મને જીતવા માટે સરળ ઉપાય બતાડતાં ટૂંકમાં કહ્યું, આહં અને મમ મંત્રે જગતને અંધ કરી દીધો છે. તેમાંથી બહાર નિકળવા નકારાત્મક “ના અહમ્', “ના મમ” નો મંત્ર અસરકારક રામબાણ ઉપાય છે. કર્મ વિજ્ઞાનમાં તેથી જ મોહનીય કર્મને રાજાની અને બાકીના સાત કર્મને મંત્રીની ઉપમા આપી છે. • દર્શનીય મોહનીય ૩: ૧. મિથ્યાત્વ, ૨. મિશ્ર અને ૩. સમકિત, ચારિત્ર મોહનીયના (૨૫)
૧ થી ૧૬ કષાય અને ૧૭ થી ૨૫ નવ નોકષાય.
