________________
૨૨ પરીષદ
90] તિધર્મમાં
ILER
daru
(૩) પરિષહ : ઉપદ્રવ-મન ગમતું ન થાય. વચનને માન્યત ન મળે. કાયાની માયા દુઃખી કરે એવા પ્રાયઃ સર્વવિરતિધર (સાધુ)ના જીવનમાં ૨૨ પ્રસંગો (પરિષદ) જન્મે છે. અને એ પ્રસંગે જીવ વિના કારણે ત્યાગ-વૈરાગ્ય ભૂલી દન-જ્ઞાન-ચારિત્ર સંબંધી આર્તધ્યાન કરે છે. મુમુક્ષુ, વ્રતધારી શ્રાવક યા પડિમાધારી શ્રાવકને પણ આવા ઓછા-વધુ પરિષહ આવે તો તેઓએ પણ આર્ત-રૌદ્ર ધ્યાનથી મુક્ત દૂર રહેવા પ્રયત્ન કરવો હિતાવત છે.
સંપ્રતિરાજા પૂર્વ ભવે ભિખારી હતા. તે વખતે ખાવા માટે ઉપકારી ગુરુના કથન અનુસાર દીક્ષા લીધી. જરૂર કરતાં વધુ આહાર કરવાથી રાત્રે જ ચારિત્રની અનુમોદના કરતાં આયુષ્ય પૂર્ણ થયું. ફળ સ્વરૂપે એ સંપ્રતિરાજા થયા.
(૪) યતિધર્મ-સાધુ ઘર્મ આચાર્યના-૩૬, ઉપાધ્યાયના ૨૫ સાધુના-૨૭ ગુણો જેમ સંયમી જીવનના આભૂષણ રૂપે સ્વીકાર્યા છે. તેજ રીતે સાધુ-મુનિજીવન માટે પંચિંદિય સૂત્રમાં ૧૮+૧૮=૩૬ ગુણનું વિવરણ છે. પ્રથમ-૧૮ એ નિજીવન માટે વ્યક્તિગત સમજીશું તો બાકીના ૧૮ ગુણ આચાર-વિચાર માટે વંદનીય પૂજનીય થવા માટે કહેવા પડશે. એજ રીતે ૧૦ યતિધર્મ એટલે બીજી રીતે સર્વ સામાન્ય મુનિજીવનના ૧૦ ધર્મ (આચાર) પાપથી મુક્ત થવા માટેના છે. અવાંતર રીતે પાંચ મહાવ્રતોની તેમાં છાયા જ દેખાશે. તૃણસ્પર્શ – કાયા-મેઘકુમાર, વધ-ખંધકસૂરિ, અલાભ-ઢંઢણ ઋષિ, રોગ-સાતકુમાર ચક્રી,
સત્કાર-આર્યસુહસ્તિ સૂરિ. ૧૦૬
