________________
* વિવરણ :
ક્ષેત્ર-જમીન કાળીભૂમિ, ફળદ્રુપભૂમિ, કસવગરની ભૂમિ, ઉખરભૂમિ વિગેરે જોવા મળે છે. જમીનને સંસ્કારીત કર્યા પછી સમયાનું સાર ખેડયા પછી તેમાં કસવાલું બી નંખાય છે. ચોખા (ડાંગર)ના પાક લેવા માટે જમીનની શેકવી (બાળવી) પડે છે જ્યારે શેરડીનો પાક મેળવવા માટે બે વખત વાવવી અને રાહ જોવી પડે છે.
ફળ-(ધાન્ય) કેટલુંક જમીનની ઉપર પાકે. કેટલુંક જમીનને અડીને પાર્ક, કેટલુંક જમીનની અંદ૨ (અનંતકાય) પાકે તો છોડ (દ્રાક્ષ) ખેતરમાં મંડપ બાંધી તેના ઉપર થાય તો કેરી શ્રીફળના ઝાડની જેમ ઉપર ઉંચે થાય. આટલી કથા એટલા માટે વિચારી કે, ખેડૂત જેવું વાવે તેવું તે પ્રકારે ઉગાડે. તેમ ગોત્રકર્મની વાત સમજવાની જરૂર છે.
ગોત્રકર્મના ઉચ્ચ અને નીચ એમ બે પ્રકાર છે. જીવમાત્ર સાથે સિધો તેનો સંબંધ છે. ઉચ્ચગોત્રીય જીવનું આયુષ્ય, વેદના અને નામ વિશિષ્ટ પ્રકારની ભોગવવાની પદ્ધતિ છે. જ્યારે નીચ ગોત્રીય જીવનું આયુષ્ય-વેદના કે નામ ભોગવવા માટે દયા પાત્રક દશા હોય છે.
સામાન્ય રીતે ઉચ્ચ ગોત્રીય જીવનો આહાર શુદ્ધ-સાત્વિક-પોષ્ટિક અલ્પ હિંસાવાળો મર્યાદીત હોય છે.* જ્ઞાન પણ સમ્યજ્ઞાન અને દર્શન પણ સમ્યગ્દર્શન હોય છે. ચારિત્ર પણ સમ્યગ્ ચારિત્ર. એટલે એ જીવો ગુણવાન અલ્પકષાયી હોય જ્યારે નીચ ગોત્રીય જીવો તેનાથી તદન વિરુદ્ધ હોય. કહેવા દો એ જીવો મનુષ્યપણાને પામ્યા એ જ ભૂલ થઈ અથવા મનુષ્ય થઈ ગાઢ કર્મ બાંધી બીજા ભવે દુર્ગતિ-નરકગતિને પામે છે. (મનુષ્યલોકા મૃગાક્ષરંતિ)
-
पसलियां
૨૩૬
आहार: ३ दिनके बाद तुरक प्रमाणमे
पसलियां કરટ
आहार: १ दिन के बाद.
बारक प्रमाण म
* સર્વાથ સિદ્ધ વિમાનવાસી જીવ ૩૩ હજાર વર્ષે અમૃતનો ઓઢકાર લઈ તૃપ્ત થાય. જ્યારે પહેલાબીજા આરાના યુગલિક જીવો ૩ દિવસે તુવેરના દાણા જેટલો, બે દિવસે બોર જેટલો આહાર કરે.
૮૬
