Page Text
________________
સ્થુલભદ્રજીનું નામ ૮૪ ચોવીશી સુધી જો સ્મૃતિપટ ઉપર રહેવાનું હોય તો તેનું મુખ્ય કારણ નિર્મળ ચારિત્ર, નિર્મળ બ્રહ્મચર્ય. એક વાત સમજવા જેવી છે કે, ચારિત્રવાન આત્મા દર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્ર, તપનું ઉત્તમ રીતે પાલન આરાધન કરનારા હોય છે. એવા વંદનીય પૂજનીય આત્માઓની જેટલી સ્તવના-અનુમોદના કરીએ તેટલી ઓછી છે. આ રહ્યા એ રત્નત્રયીના આરાધકો.
શાન
★ દર્શન – પુણ્યાસ રાજા, નાગકેતુ, દેવપાલ રાજા, હરિવિક્રમ વિગેરે. માસતુષમુનિ નંદીષેણમુનિ, જિનદત્ત નૃપ, જયંત નૃપ, રત્નચૂકમુનિ ચારિત્ર – અઈમુત્તામુનિ, ઈલાચીકુમાર, પુરુષોત્તમ રાજા, પુરંદરમુનિ, પઘોત૨ રાજા, માહેન્દ્રપાલ રાજા, વીરભદ્ર, અરૂણદેવ, ચંદ્રવર્માનૃપ. વર્ધમાનસૂરિ, માનદેવસૂરિ, ધર્મઘોષસૂરિ, ઢઢણ અણગાર, કનકકેતુમુનિ વિગેરે.
તપ
એક વાત નજર સામે એ પણ રાખવાની છે કે, ઉપરની કથાઓ સંબંધિ ભારેકર્મી આત્મા ધર્મથી વિમુખ થઈ વિકથા કરવા પણ પુરુષાર્થ કરે. પરંતુ એ પ્રયત્ન અનુચિત છે. ગેહુમાંથી જેમ બેનો કાંકરા કાઢી ગેહુને સ્વચ્છ કરે તેમ જીવ કર્મવશ થઈ કોઈ શ્રદ્ધાથી ડગી જાય તો તે વાત ભૂલી જવા જેવી નથી ?
'જેવી વાણી તેવું વર્તન' એ દ્રષ્ટિએ સજ્જન પુરુષોની વાણી મધુર હોય. પુણિયા શ્રાવકનું એક દિવસ મન સામાયિકમાં સ્થિર ન થયું. તપાસ કરી તો ખબર પડી કે, શ્રાવિકાએ પડોસીના ઘરેથી પૂછ્યા વગર છાણું (બળતણ) લાવી તેના ઉપર રસોઈ કરી. એ ભોજને મન ચંચળ કર્યું. આ ઉપરાંત ગુપ્તરીતે મહાજને પુણિયા શ્રાવકને સાથ આપવા ઓછા ભાવે રૂ આપવાનું અને વધુ દામ આપી પુણી લેવાનું શરૂ કર્યું. તે પણ ખબર પડતાં પુણિયા શ્રાવકે ઘણો પશ્ચાતાપ કરી શ્રેષ્ઠીઓને આવી અનીતિ ન કરવા વિનંતી કરી.
જગતમાં વચનસિદ્ધ પુરુષો જોવા મળે છે. તેઓ પોતાની વાણી દ્વારા બીજાનું અકલ્પનીય ભલું કરતા હોય છે. તેઓના મુખમાંથી નીકળતા શબ્દો શાંત વાતાવરણનું નિર્માણ કરે છે.* રાજા વીરધવલની પાસે એક ઈર્ષ્યાળુએ જઈ વસ્તુપાલ, તેજપાલ અને અનુમાદેવીની નિંદા કરી. પૈસા આપના ને પ્રશંસા એ લોકોની થાય તે શું શોભે ? રાજાને પૂર્ણ વિશ્વાસ હતો કે, આ સેવાભાવી આત્મા સ્વપ્રશંસા નહિં કરે છતાં ગુપ્તવેશે જઈ તપાસ કરી તો ઈર્ષ્યાળુની વાત ખોટી ઠરી.
તાત્પર્ય એજ કે, વાણી દ્વારા વહેતી કથા જ નહિં પણ એ કથાએ જેવા પ્રકારના સંસ્કાર આત્માને આપ્યા હોય તેના દ્વારા આત્મા મન-વિચારોને શુદ્ધ રાખવા પુરુષાર્થ કરે છે. ચારિત્રાચારના અતિચારમાં અવાંતર રીતે વચનદંડથી બચવા વચનગુપ્તિની વાતો દર્શાવી છે. ધર્મી આત્માએ ધર્મ કરતાં પોતાની યોગ્યતા સુરક્ષિત રાખવા
*
ભ. મહાવીરે ચંડકૌશિકને શાંત કર્યો હતો.
૭૪
| SR No. | 006142 |
| Book Title | Dharm Mahelna 21 Pagathiya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harishbhadravijay |
| Publisher | Navjivan Granthmala |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 158 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 18 MB |