Page Text
________________
ગ્રંથોમાં વાંચવા મળે છે તેમ જિજ્ઞાસુ શિષ્ય પ્રભુને પૂછ્યું, હે પ્રભુ! આ જીવને ચાલતાં, બેસતાં, ઉઠતાં કે ક્રિયા કરતાં પાપ લાગે છે. પાપ બાંધે છે તો પછી જીવે શું કાંઈ જ ક્રિયા ન કરવી? અથવા કરવી હોય તો કેવી રીતે કરવી ?
પ્રશ્ન બહુ જ સમજવા, વિચારવા જેવો છે. હળુકર્મી આત્મા આવા જ વિચાર કરી માર્ગ કાઢે. સમકિતી આત્મા પણ પાપ કરે તો તેની પાપબંધનની ક્રિયા અનિવાર્ય હોય, પાપ કરવું નથી તેવી ભાવનાવાળી હોય અને ઉપયોગ સહિતની દુઃખીત હૃદયની
હોય.
પ્રભુવીરે જિજ્ઞાસુ આત્માને જવાબ આપ્યો કે – હે ભાગ્યશાળી ! કોઈ પણ ક્રિયા-પ્રવૃત્તિ કરતાં ખાસ કરી “જયણા”ને નજર સામે રાખો તો પાપકર્મનો બંધ નિકાચીત સુધી ન થવા પામે.*
જયણા એટલે વિનય, વિવેક સહિતની ક્રિયા તમને અલ્પાતિ અલ્પ બંધ (સ્પૃષ્ઠ, બદ્ધ) કરાવે. ક્રિયા દ્વારા મુખ્યત્વે કર્મ બંધાય જ છે. પણ પાપકર્મ બંધાતી વખતે જો આત્મા પાપભીરુ હોય તો ઓછા બંધાય અને આત્મા હળુકર્મી હોય તો પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય પણ બાંધે.
આ ઉપરાંત બીજી એક વાત સમજવા જેવી છે કે, જીવે ઘર્મ કરતાં જ્ઞાનાચારાદિ પાંચે આચારોને પાળવા જોઈએ. કારણ કે જે આચારને પાળીને અથવા પાળવાપૂર્વક ઘર્મનું સેવન કરીએ તો ઘર્મભાવના વૃદ્ધિ પામે. વ્યવસ્થિત રીતે આચારો જાણતા, સમજતા હો તો વિના કારણે અજ્ઞાનતા આદિથી જે પાપ બંધાય છે તે ન બંધાય.
ટૂંકમાં જ્યારે આત્મા જ્ઞાનાચારાદિ પાંચ આચારોને સમજ્યા વગર, લક્ષ વગર ક્રિયા-આરાધના કરશે ત્યારે તે પૂર્વે બાંધેલા ચિકણાકર્મ ખપાવવા શક્તિશાળી નહિ થાય. માટે જ ઘર્મ કરી રહેલ પાપભીરુ આત્માએ આચારને નજર સામે રાખવા જોઈએ.
શાસ્ત્રમાં (૧) જ્ઞાનાચારના આઠ આચાર પરિપૂર્ણ ન પાળવાથી જ્ઞાનાવરણીય કર્મ બાંધનાર વરદત્ત, ગુણમંજરી આદિના નામનો ઉલ્લેખ આવે છે. જ્યારે પૂર્વભવમાં જ્ઞાન-જ્ઞાનીની ઉત્તમ આરાધના કરવાથી વર્તમાન ભવે વજસ્વામી, હેમચંદ્રાચાર્ય કે યશોવિજયજી વિગેરેના નામો જ્ઞાનનો તીવ્ર ક્ષયોપશમવાળા મહાપુરુષ તરીકે વંદનીય ભાવે દર્શાવ્યા છે.
કાલે વિણએ બહુમાણે, ઉવહાણે તહ અનિન્યવણે;
વંજણ અત્થ તદુભએ, અવિહો નાણમાયરો. (૨) દર્શનાચારના આઠ આચારો પાળવા દ્વારા આત્માનું સમ્યગદર્શન શુદ્ધ થાય છે. સમ્યગુદર્શનની શુદ્ધિથી આત્મ પરિણતિ-પરિણામ શુદ્ધ બને છે. પાપભીરુતા ક કહે અરે ! કહં ચિકે? કહમાસે? કઈ સએ? કઈ ભૂજતો ભાસંતો, પાવકર્મ ન બંધાઈ. . • સમ્મદિદ્ધિ જીવો જઈ વી હું પાવં સમાયરે કિંચિ અખોસિ હોઈ બંધો જેણે ન નિઘધનું કુરાઈ કદિતુ. ( જય ચરે ! જય ચિઠે? જયપાસે ? જયંસએ? જયં ભૂતો ભાસંતો, પાવકર્મ ન બંધાઈ..
| SR No. | 006142 |
| Book Title | Dharm Mahelna 21 Pagathiya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harishbhadravijay |
| Publisher | Navjivan Granthmala |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 158 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 18 MB |