Page Text
________________
ક્ષીરકદંબક પંડિત ત્રણે વિદ્યાર્થીઓએ કરેલી પ્રવૃત્તિ જાણી-સાંભળી નક્કી કરી ચૂક્યા કે, ઘર્મપુત્ર સ્વર્ગગામિ છે અને રાજપુત્ર તથા પોતાનો પુત્ર નરકગામિ છે. હવે તેમાંથી બચવા-બચાવવાનો ઉપાય શો ? મારો પુત્ર કે રાજપુત્ર નરકે જવાના જ કાર્યો ભવિષ્યમાં કરશે તો તેથી મારી આબરૂનું શું? એ પુત્રોને દુર્ગતિમાંથી વારવા માટે અવશ્ય કાંઈક કરવું જોઈએ.
અચાનક પંડિતજીને યાદ આવ્યું કે, પાપ કરનાર તો પાપી જ છે. પણ તેમાં સાથ આપનાર કે આવા કાર્યથી પાછા ન વાળનાર પણ પાપી છે. આ રીતે સર્વપ્રથમ મારે પુત્રોને શુભ (સ્થૂલ) વિચારમાંથી આગળ વધી સૂક્ષ્મ વિચારો કરવામાં પ્રવિણ કરવા જોઈએ. કદાચ એમાં સફળ ન થાય તો ?
બસ, તે દિવસથી પુત્રોને વિવેકબુદ્ધિનું જ્ઞાન આપ્યું. સારાસારની સમજણ આપી. પુણ્ય-પાપની અને તેના ૧૦-૨૦-૧૦૦ ગણા પરિણામો ભોગવવા પડશે તે વાત શાસ્ત્રની રીતે સમજાવી. પણ પરિણામ શૂન્ય. જાતિ સ્વભાવ સુધરે નહિ તેમ એ બન્ને પુત્રો અશુભ પ્રવૃત્તિ કરવામાં મગ્ન હતા.
ઉપાય શોધવા ક્ષીરકદંબક પંડિત જે મુનિએ પુત્રની ભવિષ્યવાણી ઉચ્ચારી હતી, ત્યાં ગયા. કરુણાસાગર એવા ઉપકારી મહારાજને જૂની વાત યાદ કરાવી પુત્રની પાછળ મારી પણ દુર્ગતિ થતી હોય, થવાની હોય તો મારે એ કાર્યથી મુક્ત થવા, બચવા શું કરવું? એ પૂછી લીધું.
મુનિરાજ તો જ્ઞાની હતા. સ્વાભાવિક રીતે શુદ્ધભાવે પુત્રોનું ભવિષ્ય ભાખ્યું હતું. હવે “કરણ, કરાવણ અને અનુમોદન સરીખા ફળ પાવે' એ ન્યાયે પંડિતજીને મનનું સમાધાન કરવા વિચારીને કહ્યું, પંડિતજી ! આ નશ્વર સંસારમાં પિતા-પુત્ર આદિ સંબંધ આ જીવે ઘણા અનુભવ્યા. કોઈપણ સ્થળે સાક્ષી ભાવે જીવન જીવ્યા નથી. તેથી કર્મ બાંધી બીજા ભવે પણ ઋણાનુંબંધના કારણે એવી જ દયાજનક પરિસ્થિતિમાં સૌ ફસાય છે. પુત્ર વેરી પણ થાય ને સુખ અપાવનારો પણ થાય ને દુર્ગતિમાં પણ જાય.” (શ્રેણિક-કોણિક વૈરી, શ્રેણિક–અભય સુખદાતા)
જો આ પરિસ્થિતિમાંથી બચવું હોય, મુક્ત થવું હોય, આત્માને અહિતકારી પ્રવૃત્તિથી છૂટો કરવો હોય તો દ્રવ્ય ને ભાવથી આ સંબંધો છોડવા-ત્યજવા ઘણા જરૂરી છે. એથી ખોટી અનુમોદના, અનુમતિ, અનુજ્ઞાદિના કાર્યો બંધ થશે. જ્યાં સંબંધ ઘટ્યો ત્યાં એ વ્યક્તિ દ્વારા થતી-થનારી પાપમય પ્રવૃત્તિની અનુમોદના પણ ઘટશે.
એકંદરે હે ભાગ્યશાળી ! સંસારથી વિરક્ત થઈ દિક્ષાને સ્વીકારવી એ સર્વોત્તમ માર્ગ છે. છેવટે જ્યાં સુધી આ કલ્યાણકારી માર્ગે ન જવાય ત્યાં સુધી સંસારમાં પણ વૈરાગ્યભાવે વિષય, કષાયની પ્રવૃત્તિ ઓછી કરી બચી શકાય છે. વ્રત, નિયમો સ્વીકારી સંસારમાં જળ કમળવત જીવી શકાય છે. • “રાજેશ્વરી તે નકેશ્વરી”. દીવા પાછળ અંધારું, છતે દીવે અંધારું, દીવાની નીચે અંધારું.
| SR No. | 006142 |
| Book Title | Dharm Mahelna 21 Pagathiya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harishbhadravijay |
| Publisher | Navjivan Granthmala |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 158 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 18 MB |