________________
વચન કાયાથી કર્યે જાય છે. તો પછી સુખનુ સ્વપ્ન ક્યાંથી પૂર્ણ થાય ? સુખનિઃસ્પૃહા ઈચ્છાના અભાવમાં છૂપાયેલ છે. અને એ મેળવવા માટે આત્મ સમર્પણ જરૂરી છે. બાહ્ય સુખ ક્ષણિક છે. એ ન મળે તો તરત માનવી અકળાઈ જાય છે. જ્યારે શાશ્વતું એવું આધ્યાત્મિક સુખ માનવી પાસે જ છે. એ કોઇ ચોરી પણ શકતું નથી. અનુભવગમ્ય છે.
પૂ. મહોપાધ્યાય યશોવિજયજી મહારાજ તો જ્ઞાનસારના પૂર્ણતા અષ્ટકમાં આજના માનવીની સુખ-પૂર્ણતા માટેની દ્રષ્ટિને ‘પ્રસંગ ઉપર માગી લાવેલા ઘરેણાં કે કૃપણ માનવીએ પ્રાપ્ત કરેલા ધન'ની સાથે સરખાવી છે. હકીકતમાં આ પૂર્ણતા નથી, ઉપાધી કે ચિંતા છે. તેની ઉપેક્ષા કરવામાં જ સાચી પૂર્ણતા છે.
ધર્મનો સ્વીકાર કર્યા પછી અવશ્ય કસોટી થવાની. કસોટીમાં તમારી ધર્મ પ્રત્યેની દ્રઢતા-શ્રદ્ધા કેવી છે તે દેખાશે. દાનરૂપી ધર્મની દરિદ્ર અવસ્થામાં શીયળ-વ્રતની કસોટી પ્રાણસંકટમાં, પરાક્રમનો અનુભવ યા પરિચય યુદ્ધભૂમિમાં અને ધર્મની પરીક્ષા આપત્તિમાં (મયણાસુંદરી-હરિશ્ચંદ્ર વિ.) જ થાય છે. માટે ધર્મને સ્વીકાર્યા પછી વધુ દ્રઢ બનવું પડશે.
ધર્મપ્રાપ્તિ માટેના ઉપાયોમાં સર્વ પ્રથમ જીવન-આચાર શુદ્ધિ છે. એનો જેટલો પાયો દ્રઢ એટલા બાકીના લક્ષણો જલ્દી જીવનમાં આવે. ઋજુતા અને મૃદુતા એવા ગુણ છે કે તેથી નિર્લોભતા, લોકવિરૂદ્ધ પ્રવૃતિ, ત્યાગ આદિ ભાવના ક્રમશઃ જીવનમાં આવશે. પછી ધર્મ તમોને ધન્ય બનાવી દેશે. તમે માનવ જીવનને સફળ કરી લેશો.
અંતે આવો ‘સોહામણો ધર્મ' એટલે ધર્મનો ઉપદેશ જે પરમાત્માએ ઉદ્દેશ્યપૂર્વક, અર્થપૂર્વક પ્રરૂપ્યો હતો તેમાંથી ક્રમશઃ દાન, શીલ, તપ અને ભાવ એ ચાર ધર્મનું (ધર્મની બુદ્ધિથી થતા કાર્ય-પ્રવૃત્તિનું) યથાશક્તિ અવલોકન કરીશું. ચાર ધર્મમાં માત્ર દાન ધર્મ સાધુ અને શ્રાવક માટે જુદા પડશે. બાકીના ત્રણની આરાધના બન્ને માટે સરખી થશે.
ધર્મનો
પાપનો પરિવાર :
સભ્ય
પિતા માતા પૂત્ર ધર્મ સદાચાર| કરૂણા | પ્રેમ લોભ તૃષ્ણા ક્રોધ
પાપ
અમૂલ્ય વચનો :
★
★
દાનધર્મ દ્વારા
શિયલ ધર્મ દ્વારા તપ ધર્મ દ્વારા ભાવ ધર્મ દ્વારા
પૂત્રી .| ભાઈ
દયા સત્ય
હિંસા |અસત્ય
-
બેન પત્ની મૂળ
સમતા | સુમતિ | ક્ષમા ઈર્ષ્યા | કુમતિ | માન
આસક્તિ, પરિગ્રહથી મુક્ત બનો.
જીવન પવિત્ર બનાવો - જીવો.
ઈચ્છાને રોકી કર્મનો ક્ષય કરો.
કૃત્ય નૃત્ય થવા ક્રિયામાં પ્રાણ પૂરો.
૬૯