________________
નૈયા શ્રેયમાર્ગે વાળવી જોઈએ. પ્રગતિ કરી આચરણમાં ઉતારવી જોઈએ. તો જ માર્ગ ભૂલેલો સાધક સન્માર્ગે વિચરશે, પોતાના સાધ્યને પ્રાપ્ત કરશે.
ધર્માચરણ વિચારઃ ઘર્મ ડૂબતાને, પડતાને, બચાવે-તારે છે. જ્યાં સુધી “જરા' (વૃદ્ધાવસ્થા) પીડા આપતી નથી, વ્યાધિ વૃદ્ધિ પામતી નથી, “ઈન્દ્રિયો શિથીલનિર્બળ થઈ નથી ત્યાં સુધી તે આત્મન્ ! તું તારા આત્માનું સાધી લે. વહી ગયેલી ક્ષણ, સમય, તક ફરી ફરી પાછી આવવાની નથી. (સમય ગોયમ ! મા પમાયએ)
*અહિંસા વિચાર : સર્વ જીવોને પોતાના પ્રાણ (જીવન) વહાલા છે. સુખ અનુકૂળ અને દુઃખ પ્રતિકૂળ છે. જેમ હિંસાનું ક્ષેત્ર વધે છે. તેમ વેર-વિરોધનો વિસ્તાર થાય છે. જો તમને સુખ-શાંતિ વિગેરે જોઈતી હોય તો સર્વ પ્રથમ બીજાને સુખશાંતિ આપો. બીજાને બચાવવામાં ધર્મ છે. નહિ કે મારવા-દુઃખી કરવામાં. અહિંસા પરમો ધર્મ. આત્મવત્ સર્વ ભૂતેષુ મિત્તિમે સવ્ય ભૂએસ. આ ટંકશાળી વચનો યાદ રાખો.
વિષય વિચાર : મનુષ્યને દશ પ્રાણમાં જેમ પાંચ ઈન્દ્રિયના પાંચ પ્રાણ છે. તેમ એ પાંચ ઈન્દ્રિયના પાંચ વિષયો છે. સ્પર્શેન્દ્રિય - મુલાયમ સ્પર્શથી (હાથી) રસનેન્દ્રિય - ષડૂસના આસ્વાદન (ભોજન)થી (માછલી) ઘ્રાણેન્દ્રિય સુગંધિયુક્ત ગંધથી (ભ્રમર) ચક્ષુરેન્દ્રિય - આંખે જોયેલા રૂપથી (પતંગ) શ્રોત્રેન્દ્રિય – કર્ણપ્રિય મધુર અવાજથી (હરણ) જીવ પરવશ થાય છે. યાવત્ તે મૃત્યુ પણ પામે છે. માટે વિષ જેવા વિષયોને જીતવા સહેજ પણ આળસ કરતાં નહિ.
કષાય વિચાર : ક્રોધ પ્રીતિનો નાશક છે. માન-વિનયનો નાશક છે. માયાસહધર્મી નાશક અને લોભ સર્વ સદ્દગુણોનો નાશક છે. કષાય – જીવનમાં દુર્ગુણોને SYC&SOLD 2005. ઉપs (BOTARAKARMA
li
)
DOKTOR
.COSTRZOQAGNO
નિમંત્રે છે. દુર્ગતિનો દાતા છે. વ્રત-નિયમોની પ્રાપ્તિ માટે અંતરાય કરનાર છે. કષાય જીવનમાં આપત્તિ બક્ષે છે.
* હિંસા, જઠ, ચોરી, અબ્રહ્મ અને પરિગ્રહના વિચારો વિસ્તારથી અતિચાર સુત્રથી જાણવા. • ક્રોધે ક્રોડ પૂરવતણું સંયમ એળે જાય.
૪૨