________________
૨૦૦ વર્ષ પછી
(૩: અપાપાપુરી ધન્ય બની ) લગભગ ૮૩ દિવસ ઓછા એવા ૨૯૦ વર્ષ પૂર્વે પુરીષાદાનીય ભગવાન શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્વામીએ વારાણસી નગરીમાં ફાગણ (ચૈત્ર) વદ-૪ ના સંઘની સ્થાપના કરી હતી. તે પછી ૨૪માં તીર્થપતિ તરીકે શ્રમણ ભગવાન મહાવીર સ્વામી ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરવાના હતા.
પ્રભુવીર જુવાલિકાથી વિહાર કરી અપાપાપુરી પધાર્યા. મહસેન વનમાં દેવરચિત સમવસરણમાં પૂર્વ દ્વારથી પ્રવેશ કરી જ્યાં ચૈત્યવૃક્ષ, અષ્ટપ્રાતિહાર્ય વિગેરેથી ત્રીજો ગઢ સુશોભિત છે ત્યાં સર્વ પ્રથમ ત્રણ પ્રદક્ષિણા (ચૈત્યવૃક્ષને) આપી “નમો તિથ્થસ્સ” ઉચ્ચારપૂર્વક પાદપીઠ યુક્ત રત્નમય સિંહાસન ઉપર બિરાજમાન થયા. દેવતાઓએ પશ્ચિમ-ઉત્તર-દક્ષિણ દિશામાં પ્રભુના જેવા જ પ્રતિરૂપ સ્થાપન કર્યા. તે અવસરે દેશના સાંભળવા માટે આવેલા દેવો-મનુષ્યો પણ યોગ્ય દ્વારથી ત્રીજા ગઢમાં પ્રવેશી પ્રભુને વંદન કરી (નીરખતા) યોગ્ય સ્થાને બેઠા.
દેવોના ઈન્ટે આ અવસરે ભક્તિથી નમન કરી અંજલી જોડીને સર્વપ્રથમ સ્તુતિ કરી તે પછી વિનંતિ કરી કે – - “હે સ્વામી ! અમે તમારા જેવા નાથના શરણનેજ અંગિકાર કરીએ છીએ. તમોને જ સ્તવીએ, ઉપાસના કરીએ છીએ. તમારા સિવાય બીજા કોઈ અમારા માટે શરણરૂપ નથી. તેથી અમે ક્યાં જઈને જન્મ-મરણથી ઉદ્ધાર કરનારી વાણીને સાંભળીશું? માટે કૃપા કરી ઘર્મદેશના સંભળાવી અમોને કૃતાર્થ કરો.” - “હે નાથ ! આપનું પ્રસન્ન મુખ, મધ્યસ્થ દ્રષ્ટિ, લોકોને પ્રીતિ ઉપજાવનારૂં કલ્યાણકારી વચન એ બધું આપનામાં અત્યંત પ્રીતિના સ્થાનરૂપ છે. કદી વાયુ સ્થિર રહે, પર્વત દ્રવે અને પર્વત જાજ્વલ્યમાન થાય એ શક્ય નથી તેમ રાગાદિક વડે ગૃહસ્થ થએલા ભવિ પુરુષો કરૂણાભરી વાણીને શ્રવણ કરી ધન્ય બનશે. માટે અમૃતમય વાણી સંભળાવવાની કૃપા કરો.'
સ્તુતિ કરી જ્યારે ઈન્દ્ર પોતાની જાતને ધન્ય માનતાં પ્રભુની વાણી શ્રવણ કરવા શાંત-પ્રસન્ન મુદ્રાએ ઊભા રહ્યા તે વખતે પ્રભુએ અર્થથી જીવમાત્રને સમજી શકાય તેવી માલકોશ રાગમાં વાણીથી દેશના આપવાનો પ્રારંભ કર્યો.
આ આત્મા નિત્ય-શાશ્વતો છે. મિથ્યાત્વાદિના કારણે આત્માને કર્મબંધન થાય છે અને એ કર્મબંધન જ સંસારનું (જન્મ-મરણનું પરિભ્રમણાદિનું) કારણ છે. તેનાથી બચવા સંયમરૂપી સર્વવિરતિપણું જીવનમાં જરૂરી છે.'
“સમ્યગુ દર્શન - જ્ઞાન - ચારિત્ર એ મોક્ષ પ્રાપ્તિનો તથા આત્માને કર્મ રહિત કરવાનો રાજમાર્ગ છે. સાધનથી સાધ્યની શીધ્ર પ્રાપ્તિ થાય છે. માટે આત્માર્થી
૧૬