________________
(૧૫૧) લાગ્યો. પણ સંપૂર્ણ ભિક્ષા મળતી ન હતી. એ રીતે કેટલોક કાળ વ્યતીત થયો, ત્યારે કોઈક જાણકાર પાસેથી નિધાનકલ્પ અર્થાત્ નિધિ ઓળખવાની વિદ્યા શીખ્યો. પછી ફરતાં ફરતાં એક બીલીના વૃક્ષનો પ્રરોહ (વૃક્ષ) જોઈને તેણે વિચાર્યું કે- “બીલી તથા ખાખરાનું વૃક્ષ જ્યાં ઊગ્ય, હોય, ત્યાં અવશ્ય ધનનું નિધાન હોવું જોઈએ એમ વિચારી તે બીલીના મૂળમાં ખોદવા લાગ્યો. તો એક રત્નનું નિધાન નીકળ્યું. તે નિધાન પોતે લેવા જાય છે, તેટલામાં “હે ને પુણ્યક ! તારા ઉપર નિધિના સ્વામી કોપ પામ્યા છે.” એ પ્રમાણે આકાશવાણી થઈ. અને આક્રોશ કરતા એક યક્ષ પ્રગટ થઈને, તેને મુગરથી ખૂબ ફૂટ્યો. તેને વનદેવીએ અનુકંપાથી સાજો કર્યો. ત્યાં થી ગગનગતિ કોઈ એક ગામમાં ગયો. તે ગામની પાસે નદી હતી તે નદી પર એક દિવસ ગગનગતિ ફરતો હતો. તેવામાં પૂરથી પડી ગયેલ ભેખડ કાંઠામાંથી ધનનું નિધાન નીકળ્યું. તે નિધાનને લે માં રાજપુરુષોએ તેને જોયો. અને તેને પકડીને તે સર્વસ્વ નિધાન પડાવી લીધું. તેને ધમકાવીને પૂછ્યું કે બીજું નિધાન
સંતાડયું છે ? તે કાઢી તે આપ. મેં કહ્યું કે હું જાણતો નથી. એટલે રાજસેવકોએ તેને ભયંકર માર મારીને કાઢી મૂક્યો. એક દિવસ કાપાલિક નામન યોગીએ તેને તુંબડું આપીને રસકૂપિકામાં ઉતાર્યો. તેમાંથી રસનું તું બડું ભરીને તે દોરડાવતી બહાર નીકળ્યો. બન્ને જણા એક નિકુંજમાં રહ્યા. યોગી પ્રતારણા કરીને રસનું તુંબડું લઈ ભાગી ગયો. ગમનગતિ પાછળ ગયો, અને તેને મળીને અર્ધી રસ તેની પાસેથી લીધો. તે લઈને ગગનગતિ વનમાં જઈને સુવર્ણ કરવા લાગ્યો. તેવામાં વનદેવીએ નિપુણ્યકને નિર્ભન્ના કરીને સુવર્ણ તથા રસ લઈને અતિસાર માર્યો. ત્યાંથી ગગનગીત ગામોગામ અટન કરીને ભિક્ષા માગવા લાગ્યો. પરંતુ ઉદર પૂર્તિ થતી નહોતી. ફરતાં ફરતાં તે ગગનગતિ આ જયસુંદર નગરમાં આવ્યો. અહીં
ક્યાં