________________
ટૂંકમાં આટલી વાતનો સાર એ છે કે - પૂજા સ્વદ્રવ્યથી કરવામાં આવે તો ભાવવૃદ્ધિ વિશેષ પ્રકારે થાય છે અને સન્માર્ગે ધનનું વપન થવા સાથે શાસન પ્રભાવના થાય છે, તેથી તે આદર્શ માર્ગ છે. કેસર ઘસવું વગેરેનો સમય ન હોય, પરંતુ જેટલું જિનભક્તિ સાધારણનું દ્રવ્ય પોતાનાથી પૂજામાં વપરાયું હોય તેટલું ધન સ્વદ્રવ્યથી પૂજા કરવાની ભાવનાથી જિનભક્તિ સાધારણના ભંડારમાં પૂરવામાં આવે તો તેનાથી પણ ભાવની વૃદ્ધિ થાય અને સન્માર્ગે ધનનું વપન થતું હોવાથી તે માર્ગ પણ સારો
ઋદ્ધિમંત શ્રાવકો લાભ લેવાની ભાવનાથી કેસરાદિની વ્યવસ્થા કરે, ત્યારે તે પદ્રવ્યથી પૂજા કરનાર શ્રાવક પરદ્રવ્ય વાપરવું પડે છે તેની ખટક અને
ક્યારે હું સ્વદ્રવ્યથી પૂજા કરીશ!' એવા આદર્શ સાથે જો પૂજા કરતો હોય તો તેને પણ ભાવવૃદ્ધિ થવાથી યથાયોગ્ય લાભ થાય, નુકસાન નહીં.
વ્યક્તિ પાસે પૂજા માટે સ્વદ્રવ્ય નથી અને અન્ય શ્રાવકો પૂજાની સામગ્રીનો લાભ લેવા પ્રવર્તી નથી. તો તે વ્યક્તિ બીજા પાસેથી પૂજા સામગ્રીની અપેક્ષા ન રાખે, પણ કોકના ફૂલ ગૂંથી આપવા, દેરાસરનો કાજો કાઢવો, પાણી ભરવું વગેરે કાર્યો કરી દ્રવ્યસ્તવમાં કાયયોગને સફળ કરે. પ્રભુ અપૂજ રહે તેવી અપવાદની પરિસ્થિતિ સિવાય જેમાં એક પણ શાસ્ત્રપાઠનો ટેકો તો નહીં ઉપરથી નિષેધ મળે છે, તેવો દેવદ્રવ્યથી પૂજા કરવાનો વિચાર સુદ્ધા ન કરાય, ત્યાં પૂજા કરવાની તો વાત જ ક્યાં ઊભી
રહે? શંકા: દેવદ્રવ્ય અને જિનપૂજા' પુસ્તકના પૃ.૧૭ ઉપર આશ્રીઅભયશેખરસૂરિજી
લખે છે કે “૫૦ ફૂલની કિંમત ૨૫ રૂ . હોય તો તેટલાં ફૂલની માળા બનાવવાના માળી ૩૦ રૂ/. લે. નિર્ધન શ્રાવકે ગૂંથેલી ૫૦ ફૂલની માળા શ્રીમંત શ્રાવક ચડાવે તો ૨૫ રૂા. ના ખર્ચમાં ૩૦ રૂ .ની વસ્તુ ચડાવેલી થાય. તેથી શ્રીમંત શ્રાવકે પરૂ .ના પદ્રવ્યથી પૂજા કરી કહેવાય. જો આ રીતે
1
1