________________
વગેરે નહીં. જ્યારે કલ્પિત (સંકલ્પિત) દેવદ્રવ્યમાંથી જિનપૂજા-પૂજારીને પગાર આ બધું થઈ શકે છે, આમ છતાં સામો પક્ષ એક સ્થળે આવી વ્યવસ્થા માને છે, બીજે નહીં. આવું કેમ?
આમ (A) થી (E) સુધીના તર્ક અને પુરાવાથી પણ સિદ્ધ થાય છે કે સ્વપ્નાદિની ઉછામણીનું દ્રવ્ય અને કલ્પિત દેવદ્રવ્ય સાવ ભિન્ન છે. આથી સ્વપ્નાદિની ઉછામણીનું દેવદ્રવ્ય નિર્માલ્ય દેવદ્રવ્યની જેમ જિનાલયના સમારકામ, નવ્ય જિનાલયનું નિર્માણ તથા પરમાત્માના સુવર્ણાદિના આભૂષણો બનાવવા વગેરે કાર્યમાં જ વાપરી શકાય, જિનપૂજાદિ કાર્યોમાં કે પૂજારીનો પગાર વગેરેમાં નહીં.
હવે આપણી મૂળ વાત મુજબ સંબોધ પ્રકરણ' ગ્રન્થમાં બતાવેલાં દેવદ્રવ્યના ભેદો તથા તેમના કાર્યોને જોયા પછી સ્પષ્ટ થાય છે કે ‘સતિ હિતેવદ્રવ્ય પ્રત્યહૃo' વગેરે પાઠો દરેક પ્રકારના દેવદ્રવ્યથી (કલ્પિત અને પૂજા દેવદ્રવ્ય સિવાયના દેવદ્રવ્યથી પણ) જિનપૂજાદિ કરવાનું સૂચવતા નથી, પરંતુ તે પાઠો તે તે પ્રકારના દેવદ્રવ્યથી જે જે કાર્યો કરવાના શાસ્ત્રમાં કહ્યાં છે તે બધા કાર્યો સારી રીતે થઈ શકે તે માટે દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિની આવશ્યકતાને સૂચવનારા છે. સામાન્ય બુદ્ધિથી પણ સમજી શકાય એમ છે. કે કોઈ વ્યક્તિ એમ કહે કે “કર્મ હોતે છતે જીવને અજ્ઞાન, શાતા-અશાતા, શ્રીમંતાઈગરીબી, રાગ-દ્વેષ, દેહનું વળગણ, સુરૂપતા-કુરૂપતા, ઉચ્ચનીચતા, અંતરાય વગેરે દોષો સંભવે છે.” તો ત્યાં દરેક પ્રકારના કર્મથી આ બધા દોષો સંભવે છે એવો અર્થ કોઈ નથી કરતું, પરંતુ જ્ઞાનાવરણીય વગેરે તે તે કર્મથી અજ્ઞાન વગેરે તે તે દોષ સંભવે છે આવો અર્થ કરે છે. એવી રીતે પ્રસ્તુતમાં પણ ‘સતિ હિ તેવદ્રવ્ય પ્રત્યહૃ૦’ વગેરે પાઠો દરેક દેવદ્રવ્યથી જીર્ણોદ્ધાર, પૂજા, મહાપૂજા, મહોત્સવાદિ કરવાનું નથી સૂચવતા, પણ જ્યાં જે દેવદ્રવ્યથી જે કાર્ય કરવાનું ઘટતું હોય ત્યાં તેનાથી તે કાર્ય કરવાનું સૂચવે છે.
આટલી વાત ઉપરથી સ્પષ્ટ છે કે સ્વ. પ.પૂ.આ.ભ.
113)
