________________
૩.
છે. સત્યભાષણનો મોટામાં મોટો લાભ એ કે જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞાનું પાલન થાય છે. સત્ત્વ વિકાસ સત્યને વળગી રહેવાનો અભ્યાસ પાડવાથી ક્યારેક કપરી પરિસ્થિતિમાં પણ સત્યને જ વફાદાર રહેવાની મક્કમતા ટકી રહે છે. આવા પ્રસંગોથી સત્ત્વ સ્કુરાયમાન થાય છે, જે અનેક ક્ષેત્રોમાં ખૂબ પ્રગતિ સાધી આપે છે. વચનની આવરદા વધે છે : સામાન્યથી પોતાની કોઈ પણ ચીજની આવરદા લાંબી હોય તેવી સહુ કોઈની ઈચ્છા હોય છે. આપણું વચન પણ લાંબું ટકે તેવી આપણી ઈચ્છા હોવી જોઈએ. જૂઠ ક્યારેય લાંબુ જીવતું નથી. જૂઠાણાંનો જન્મદર ઘણો ઊંચો હોય છે પણ આયુષ્ય ઘણું ટૂંકું હોય છે. જૂની પરંપરાથી બચાય છે ? અસત્ય બોલવું સહેલું છે પણ એક અસત્ય બોલવું દુ:શક્ય છે. એક જૂઠાણાંને છૂપાવવા અનેક જૂઠાણાંના તંબૂ બનાવવા પડે છે. સત્ય પ્રગટ હોય છે અને પ્રગટ રહી શકે છે, તેને
કોઈ આડશની જરૂર નથી. પ. લાંબું યાદ રાખવાની કોઈ ઝંઝટ નહિ ઃ સત્ય બોલવાનું મોટામાં
મોટું સુખ એ કે કોને શું કહ્યું તે યાદ રાખવાનો કોઈ બોજો રહેતો નથી. જૂઠું બોલનારને આ બધું યાદ રાખવું પડે છે. તેના જીવનમાં ઘણીવાર ફજેતીઓ થઈ જાય છે.
ચાલો ત્યારે, સત્ય જ બોલવાનું સત્ત્વ પેદા કરીએ અને સત્ય જ બોલીને વધુ સાત્વિક બનીએ.
૨. હિતકર બોલો सच्चं पि तं न सच्चं जं परपीडाकरं हवइ लोए । सच्चं तं चिअ भण्णइ जं सवहिअं पिअं तत्थं ॥
તે સત્ય પણ સત્ય નથી જે અન્યની પીડા કે અહિતનું કારણ બને. સત્ય તો તેને કહેવાય છે – સહુને હિતકર હોય, પ્રિય હોય અને તથ્ય હોય. તમારો સાચો પણ શબ્દ અન્યનું મોત નોંતરતો હોય, કોઈને ઉપા
- ૮િ૪ -
८४
