________________
શબ્દની પ્રચંડ શક્તિ માનવીને પ્રાપ્ત થઇ છે માટે તેની જવાબદારી અને જોખમદારી ઘણી વધી જાય છે. ઉપયોગ કરતાં આવડે તો વચનલબ્ધિ એ માનવી માટે મહાન આશીર્વાદ છે અને આવડત ન હોય તો એ એક મોટો અભિશાપ છે. બોલતા આવડી જાણે તો શબ્દ એક મહાન સંપત્તિ છે. શબ્દ સરીખા ધન નહિ, જો કોઈ જાને બોલ,
હીરા તો દામે મિલે, શબ્દ ન આવે મોલ.” વિવિધ શબ્દો વિવિધ પ્રકારની જડીબુટ્ટીઓ છે. કઇ જડીબુટ્ટીનો ક્યાં, ક્યારે અને કેવી રીતે ઉપયોગ કરવો, તેનું જ્ઞાન શબ્દના સ્વામી પાસે અવશ્ય હોવું ઘટે. શબ્દનો ઉચ્ચાર કરતા આવડી જવું અને બોલતા આવડી જવું તે બે જુદી વાત છે. ભાષા એક મહાન કળા છે. આ કળાને જે બરાબર હસ્તગત (મુખગત) કરી લે છે તે વચનલબ્ધિના જોરે જીવનમાં અનેક પ્રકારની પ્રગતિ સાધી શકે છે.
વાંચો એક સુંદર કવિતઃ - બાતનસે દેવી ઓર દેવતા પ્રસન્ન હોત
બાતનસે સિદ્ધ ઓર સાધુ પ્રતિપાત છે બાતનસે કીર્તિ અપકીર્તિ સબ બાતનસે માનવીકે મુખકી બાત કરામાત છે. બાતનસે મૂઢ લોક લાખન કમાત છે.
નદીમાં પથ્થર પડતા પાણી નૃત્ય કરે, તરંગો અને લહેરીઓ પ્રગટે અને એ તરંગો છેક કિનારા સુધી પહોંચે. પણ લીમડાનું સુકું પાન પડતા ઊઠેલા તરંગો થોડે દૂર સુધી પહોંચીને જ વિલય પામી જાય છે. અને ઘાસનું તણખલું પડતા તો આવી કોઇ મોટી તરંગયાત્રા આરંભાતી નથી. વાણીનું પણ એવું જ છે. કોઇનું વચન ઘરમાં જ રહે છે. કોઇનું વચન આખા ગામમાં આદરણીય બને છે. કોઇનું વચન રાષ્ટ્રવ્યાપી બને છે. તો કોઇનું વિશ્વવ્યાપી. કોઇના ટંકશાળી વચનોને ઠેરઠેર ટાંકવામાં આવે છે. કોઇના પવિત્ર વચનો પુસ્તકો અને ગ્રન્થોમાં અમર બને છે. કક્કો અને બારાખડી ભાષાનું રો-મટિરિયલ છે. ગાળ પણ તેમાંથી બને છે અને ઇશ્વરસ્તુતિ પણ તેમાંથી બને છે. શું બનાવવું તે પ્રોડ્યુસરની પસંદગી પર અવલખે છે.
૨૫)