________________
અને, ખરેખર વાત સાચી છે. ઢીલી જીભ ક્યારેક દાંતને પણ ઢીલા કરી નાંખે તેવી છે. એક પણ હાડકું નહિ હોવા છતાં ભલભલાના હાડકા ખોખરાં કરી નાંખવાની તાકાત તેનામાં પડી છે. The tongue is but three inches long, yet it can kill a man six feet tall.
ગમે તે કહો. પણ બે હોઠ અને ૩૨ દાંત જીભનું ઊંચું મૂલ્યાંકન રજૂ કરે છે. ચીજ જેટલી વધુ કિંમતી તેટલી તેના સંરક્ષણ માટે તકેદારી વધુ રાખવી પડે. આટલી બધી ચોકી વચ્ચે ગુપ્ત બખોલમાં જીભને ગોઠવીને કુદરતે તેના ઊંચા મૂલ્યનો પરિચય કરાવ્યો છે.
જીભના ભોજનના કાર્યક્ષેત્રનો વિચાર કરીએ તો જીભ એ પેટોબા એન્ડ કંપનીના કમિશન એજન્ટ તરીકેનો દરજ્જો ધરાવે છે. કોઇપણ કમિશન એજન્ટ માત્ર પોતાના કમિશનનું જ લક્ષ્ય રાખીને પોતાની પાર્ટી વતી ગમે તેવો માલ ખરીદે રાખે તો બજારમાં તેની શાખ ઊભી થતી નથી. પોતાની પાર્ટીને કેમ વધુ ફાયદો થાય તેનું મુખ્ય લક્ષ્ય રાખવું તે કમિશન એજન્ટની ખાનદાની છે. એક કમિશન એજન્ટ તરીકે જીભ મોટેભાગે આ ખાનદાની ચૂકી જતી હોય છે. પોતાને અન્નની આયાતનું કાર્ય જેના વતી કરવાનું છે, તે પેટના ફાયદાનું લક્ષ્ય મોટેભાગે જીભ ચૂકી જતી હોય છે. માત્ર પોતાના કમિશનના લોભથી એજન્ટ સડેલો કે નકામો માલ પણ ખરીદે રાખે અથવા પાર્ટીની આવશ્યકતા કે કેપેસિટી કરતાં પણ વધુ માલ ખરીદે રાખે તેવા માત્ર પોતાના લાભની આકાંક્ષાવાળા એજન્ટ જેવી આ જીભ છે. પેટ બગડી જાય કે અનેક પ્રકારના રોગો થાય તેવી પણ વાનગીઓ માત્ર પોતાના સ્વાદરૂપ કમિશનના લોભથી જીભ આરોગતી હોય છે. અને મનપસંદ વાનગી આવી જાય ત્યારે પેટની ક્ષમતાનો વિચાર કર્યા વગર વાનગીનો ઉપાડ જીભ કરી લે છે. એજન્ટે કરી દીધેલા માલના વધારે પડતા ભરાવાનો કારણે ઘણીવાર પાર્ટીનો બેન્કમાં ઓવરડ્રાફટનો આંકડો ઘણો વધી જતો હોય છે તો ક્યારેક નાદાર તરીકે જાહેર થવું પડે છે, તે જ રીતે પેટનો ઓવરફ્લો ઘણીવાર છેક ગળા સુધી પહોંચી જાય છે અને ક્યારેક અકરાંતિયા તરીકે જાતને જાહેર કરી દેવી પડે છે. આવા અનેક કડવા અનુભવો છતાં પેટને એજન્ટ તરીકે જીભને જ રોકવી પડે છે. કારણ કે જીભની આ ક્ષેત્રમાં મોનોપોલી છે.
૧૩