________________
• ફરિયાદ
માણસ, પશુ કરતાં ચડિયાતું પ્રાણી છે. તેની આ શ્રેષ્ઠતા તેની અનેક વિશેષતાઓને આભારી છે. માણસ પાસે રહેલી સંસ્કરણ કળા તેને મળેલું એક અનૂઠું વરદાન છે.
સ્નાન કરીને તે શરીરને સંસ્કારે છે. માથું ઓળીને તે કેશને સંસ્કારે છે. ધોઇને તે કપડાંને સંસ્કારે છે. રાંધીને તે ભોજનને સંસ્કારે છે. માણસ માટીને સંસ્કારે છે ત્યારે ઘડો આકાર લે છે. માણસ પથ્થરને સંસ્કારે છે ત્યારે પ્રતિમા બને છે. માણસ કાચા હીરાને સંસ્કારે છે ત્યારે ચમકતું રત્ન બને છે. અને, તે બુદ્ધિને સંસ્કારે છે ત્યારે તે વિદ્યા બને છે.
પ્રત્યેક‘વરદાન માં “અભિશાપ નીવડવાનું જોખમ રહેલું જ છે. માણસની આ સંસ્કરણકળા પણ તેમાં અપવાદ ન હોઇ શકે.
માણસને ભૂષિત કરવા માટે સર્જાયેલું શિક્ષણ સ્વયં દૂષિત હોય તો મહા અનર્થ સર્જાય.
પ્રદૂષિત હવા, પાણી અને ખોરાક કરતાં પ્રદૂષિત શિક્ષણ વધુ જોખમી છે.
વર્તમાનના પ્રદૂષિત શિક્ષણે સાંસ્કારિક પર્યાવરણને ખૂબ બગાડ્યું છે. તેથી જ માનવતાનો પ્રાણ આજે ડચકાં લઈ રહ્યો છે.
ઘણાની ફરિયાદ છે માણસ ક્યારે સુધરશે ? મારી ફરિયાદ છેઃ શિક્ષણ જ્યારે સુધરશે?
આ ફરિયાદનો સૂર કાઢતા પરમપાવન શ્રીજિનાજ્ઞાવિરુદ્ધ કાંઇ પણ લખાયું હોય તો તેનું મિચ્છામિ દુક્કડં.
મુનિ ઉદયવલ્લભવિજય
વિ.સં. ૨૦૫૬, વિજયાદશમી, સાયન - શિક્ષણની સોનોગ્રાફી