________________
જ્ઞાન : વિનય અને વિનિયોગનું ફરજંદ
વર્ષો પૂર્વે મુંબઇની એચ.આર. કોલેજમાં પ્રવેશ મેળવનારા એક વિદ્યાર્થીએ કહેલો પ્રસંગ તેના જ શબ્દોમાં જોઇએ ઇ.સ. ૧૯૭૩માં સૌ પ્રથમવાર કોલેજમાં પગ મૂક્યો. સ્કૂલની ડિસિપ્લિન્ડ લાઇફમાંથી (આ વાત ૨૭ વર્ષ જુની છે.) આઝાદી મળ્યાનો રોમાંચ હતો. કોલેજ એટલે ધમાલ, સાહસ અને મસ્તીની ભૂમિ એવો ખ્યાલ હતો. સેલ્સમેનંશિપનો પિરિયડ હતો. પ્રોફેસરના પ્રવેશની રાહ જોવાતી હતી. કંઇક અવનવી મશ્કરીના સ્વરૂપમાં પ્રોફેસરને ગ્રીટ કરવા સહું તત્પર હતા. ત્યાં જ સહુના આનંદ (?) વચ્ચે લેડી પ્રોફેસરે વર્ગમાં પ્રવેશ કર્યો. ચીચીયારીઓ, સીટીઓ ના શોરબકોરથી અમે રૂમને ગજવી દીધો. અંદર દાખલ થતા જ તે લેડી પ્રોફેસરે એવી તો વેધક દૃષ્ટિ ફેંકી કે સમગ્ર ક્લાસ રૂમનો અવાજ અડધી મિનિટમાં જ ઓસરી ગયો.
સન્નાટો છવાઇ ગયો. નરી શાંતિ સ્થપાયા બાદ તે લેડી પ્રોફેસર એક તીખું પણ મર્મવેધી વાક્ય બોલ્યા "I have come here to teach you salesmanship, that is, how to sell your goods. But you have shown me how to sell yourselves. It's a shame !' હું તમને માલ વેચવાની રીત શીખવવા આવી છું, પણ તમે એ કરી બતાવ્યું કે જાત શી રીતે વેચી શકાય. શરમ છે તમને !'' આટલું કહીને તે પ્રોફેસર તે દિવસે ક્લાસરૂમમાંથી જતા રહ્યાં. આખા પિરિયડ દરમ્યાન વિદ્યાર્થીઓને શરમનો અનુભવ થતો રહ્યો.
માત્ર બે મિનિટ માટે હાજર થયેલા અને માત્ર બે જ વાક્યો કહીને ચાલ્યા ગયેલા તે લેડી પ્રોફેસરે બધા વિદ્યાર્થીઓનાં મનમાં એવી ધાક બેસાડી દીધી અને અધ્યાપક તરીકેની પોતાની એવી ગરિમાં ઊભી કરી દીધી કે બીજા દિવસથી જ કાયમ તેમના પિરિયડમાં ગજબની શિસ્તનું પાલન થતું હતું. તે
શિક્ષણની સોનોગ્રાફી
