________________
એક કુશળ ઇજનેરની અદાથી લેખકશ્રીએ એજ્યુકેશન મશીનરીની ક્ષતિઓનો પર્દાફાશ કર્યો છે. શિક્ષણ પ્રક્રિયા જ કેટલી ખામી ભરેલી છે તે મુનિશ્રીએ ખૂબ ખૂબીપૂર્વક દર્શાવ્યું છે. અર્થસાધ્ય (ફ્યુઅલ મીનિંગ) શિક્ષણની અર્થહીનતા સાબિત કરવામાં મુનિશ્રી સર્વથા ઉત્તીર્ણ થયા છે (આજની પરીક્ષા પદ્ધતિની જેમ ૩૫% થી નહિ, ૧૦૦ ટકાથી).
ભારતીય વિદ્યાર્થીને અમેરિકા કે આફ્રિકાના ઇતિહાસ, ભૂગોળ શીખવવામાં આવે અને પોતાના જ રાષ્ટ્ર અને રાજ્યના ઇતિહાસ ભૂગોળ ન શીખવાય તે ન ચાલી શકે. ઇંગ્લેન્ડની આબોહવાનું જ્ઞાન તેને અપાય પણ તેના જ પ્રદેશની આબોહવાની તેને માહિતી ન અપાય તે ન ચાલી શકે. તે જ રીતે, ધર્મભૂમિ ભારતના પ્રજાજીવનમાં અણુએ અણુએ ધર્મ વણાયેલો છે, છતાં તે દેશના વિદ્યાર્થીને આખી શૈક્ષણિક કારકિર્દીમાં ધર્મના અઢી અક્ષર પણ ક્યાંય ભણવા ન મળે, ત્યારે તે શિક્ષણ કેટલું અવ્યવહારુ અને અનફિટ કહેવાય ! સોનોગ્રાફીના રિપોર્ટમાં જોવા મળતી આ વિષકણી તો સમાજને કેવો કેન્સરગ્રસ્ત બનાવી શકે !
ડાયગ્નોસિસ કરીને અટકી જાય તે સાચો ડૉક્ટર નહિ. મુનિશ્રી ઇલાજ પણ બતાવે છે. જો કે, શિક્ષણનો આખો ઢાંચો જ ખોટો છે, તે છતાં અનેક વ્યવહારુ ઉપાયો દર્શાવી મૂલ્યશિક્ષણની પ્રસ્થાપના માટે મુનિશ્રી સુંદર માર્ગદર્શન આપે છે.
મારા આત્મીય ગુરુબંધુ મુનિરાજશ્રી ઉદયવલ્લભવિજયજી, એક તેજસ્વી શ્રમણ છે. આજના સમાજની નાડને સારી રીતે પારખે છે. જૈન શાસ્ત્રોની નિપુણતાની સાથે વર્તમાન વિશ્વના પલટાતા પ્રવાહોને પણ તે સુપેરે જાણે છે. હિતકર શાસ્ત્રવચનોને, આજના માનવના વિવિધ દૂષણોની અસરકારક ઔષધિના સ્વરૂપમાં મૂકવાની તેમની હથોટી દાદ માંગી લે તેવી છે. માનસિક તાણથી પીડાતા માનવીને માટે સમાધિના સિ૨૫ જેવું ‘સુખનું સરનામું’ આપ્યા પછી હવે મુનિશ્રી ‘શિક્ષણની સોનોગ્રાફી' નું પ્રદાન કરે છે. મુનિશ્રીને ખાત્રી આપી શકું, આ ‘પ્રદાન’ ની ‘અસર’ ચોક્કસ થશે.
આ પુસ્તક શૈક્ષણિક પ્રતિક્રાન્તિનું રણશિંગુ બની રહે તેવી આશા અસ્થાને નથી. —પંન્યાસ મુક્તિવલ્લભવિજય.
શિક્ષણની સોનોગ્રાફી