________________
પરીક્ષાનો “હાઉ' આજ સુધી કેટલાય માસુમ વિદ્યાર્થીઓના જીવનને ભરખી ગયો છે. નાયલોનની દોરીએ પંખે લટકીને પરીક્ષામુક્તિ મેળવતા વિદ્યાર્થીની છપાતી મુંગી તસ્વીરોમાં શિક્ષણપ્રણાલીના પરિવર્તન માટેના વણખેડાયેલા જંગમાં શહાદત વહોરી લેનારા શહીદોનાં દર્શન થવાં જોઇએ. વાસ્તવમાં આજની શિક્ષણ પદ્ધતિ માનસચિકિત્સકોનો ધંધો વિકસાવી રહી છે. સાઇકીયાટ્રીકના આંગણે આવનારા કુમારાવસ્થા સુધીના દરદીઓમાં ૭૫ ટકા દરદીઓ શિક્ષણની તાણનો ભોગ બનેલા હોય છે. થોડા સમય પહેલાંની જ વાત છે. પરિણામ જાહેર થાય તે પહેલાં જ બારમા ધોરણના એક વિદ્યાર્થીએ રેલ્વે ટ્રેક પર કૂદી પડીને આત્મહત્યા કરી. ડૉક્ટર સભ્યોથી ભરેલા કુટુંબમાં આ વિદ્યાર્થી એમ માનતો હતો કે તેને મેડિકલ કોલેજમાં પ્રવેશ નહીં મળે. તે પરિણામને કારણે નહીં, તાણને કારણે મૃત્યુ પામેલો, કારણ કે જ્યારે પરિણામ જાહેર થયું ત્યારે તે બિચારો પાસ જાહેર થયો હતો અને તે પણ ઘણાં ઊંચા ગુણાંક સાથે !
બોરિવલીમાં રહેતા એક તેજસ્વી સાયન્સ ટુડન્ટે બારમાની ફાઇનલ પરીક્ષા માટે ભારે પરિશ્રમ ઉઠાવ્યો. બરાબર પરીક્ષાના દિવસે જ સવારથી અતિ તાણના કારણે તેને પરીક્ષા સેન્ટરને બદલે ડૉક્ટરના ક્લિનિકમાં એડમિટ થવું પડ્યું. સાંજ સુધીમાં તેને રાહત થઇ ખરી પણ પહેલું પેપર વીતી ગયું હોવાથી તે લાચાર હતો. આ લખાઇ રહ્યું છે ત્યારે તે યુવક ફેબ્રુઆરી મહિનાની તૈયારીમાં પડ્યો છે. | નેશનલ ક્રાઇમ રેકોઝ બ્યુરોએ જાહેર કરેલા આંકડાઓમાં પણ બાળકોની આત્મહત્યાની સંખ્યા પાંચ આંકડામાં હોય છે અને મોટા ભાગના બાળકોને શિક્ષણની તાણ આવું પગલું ભરવા પ્રેરે છે. એક તો ભાન વગરનો ભાર ધરાવતું ભારેખમ સિલેબસ, તેમાં વળી મોટા ભાગે ઘણાને ન ફાવતું અંગ્રેજી ભાષાનું માધ્યમ, હરીફાઇનો માહોલ, તેમાં વળી વાલીઓની અપેક્ષાનું દબાણ વધે. વર્ષભરનો વેઠેલો ખર્ચ અને ઉઠાવેલો પરિશ્રમ રિ-ટેક માંગશે તો ! એવી ચિંતા... પછી ફ્રસ્ટ્રેશન. નર્વસ બ્રેકડાઉન... અને છેલ્લે.. છેલ્લું પગલું !
ક્યારેક તો દીકરાના મોંઘાદાટ શિક્ષણના ખર્ચને પહોંચી ન વળતા તેના વાલીને પણ તાણનો ભોગ બનવું પડે છે. ટ્યુશન્સ અને કલાસિસની ઊંચી ફીની બળતરા એવી તો જલદ હોય છે ટીચર અને ટિંકચર વચ્ચેનો ભેદ
– શિક્ષણની સોનોગ્રાફી