________________
૧૯મી સદીની શરૂઆતમાં જન્મ નીલકંઠ નામના બાળકની વાત જાણવા જેવી છે. પૂર્વભવના કોઈ સંસ્કારોના પ્રભાવે માત્ર ૧૧ વર્ષની બાળવયે સંસાર પ્રત્યે વૈરાગ્ય થતા તેમણે સગુરુની શોધ આદરી. ભારત ભ્રમણ કરતા છેવટે તે રામાનંદ સ્વામી પાસે દીક્ષિત થયા. અને થોડા વરસો બાદ માત્ર ૧૯ વર્ષની ઉંમરે સંપ્રદાયની જવાબદારી સંભાળી હતી. આ સહજાનંદ સ્વામી છે. જે સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયના પ્રણેતા છે.
સંત જ્ઞાનેશ્વરના બાળવયે વૈરાગ્યભાવ અને ગીતારચના પ્રસિદ્ધ છે, અલ્લાદનો બાળવયે આંતરિક ઉત્કર્ષ પ્રસિદ્ધ છે.
- દક્ષિણ ભારતના કાલડી ગામમાં જન્મેલો એક તેજસ્વી બાળક પૂર્વસંસ્કારોથી પ્રેરાઈને માત્ર ૮ વર્ષની વયે સંન્યાસ લઈ આદ્ય શંકરાચાર્ય બની વૈદિક ધર્મ પરંપરામાં શિરમોર ગણાયેલ છે.
* આમ, બાળદીક્ષા એ અન્ય ધર્મોમાં પણ પ્રસિદ્ધ અને પ્રચલિત બહુ પ્રાચીન પરંપરા છે.