Page Text
________________
શ્રીપાળ રાજાને રાસ ઉત્તમ આપJણે સુણ્યા, મઝિમ બાપ ગુણે અધમ સુણ્યા માઉલ ગુણે, અધમાધમ સસુરેણ, ૧૧ અર્થ –એ વખતે એક ભેળી છેડીએ પોતાની માને પૂછયું કેમા! આ મનહર છે તે ઈંદ્ર છે, ચંદ્ર છે, ચકવતિ છે, કૃષ્ણ છે, રામ છે કે કામદેવ છે તે મને સમજાવ.” દીકરીનું આવું બોલવું સાંભળી માએ મોટે અવાજે કહ્યું કે-“વહાલી બેટી! બીજા આળપંપાળરૂપ વિચાર ન બોલ ! એ તે આપણા રાજાને જે જમાઈ શ્રીપાળકુંવર છે તે હવા ખાવા જાય છે. તે સ્ત્રીનાં વચન સાંભળી શ્રી પાળકુંવરના ચિત્તમાં બાણના ભેંકવા સરખું તે વચન ખટકવા લાગ્યું અને તેથી કુંવર પિતાના જીવનને ધિક્કાર માનવા લાગે, કેમકે લોકે મને સસરાના નામથી ઓળખાવે છે. નીતિશાસ્ત્રમાં કહેલું છે કે- જે મનુષ્ય પોતાના જ નામથી જગતમાં ઓળખાય, તે મનુષ્ય સર્વથી ઉત્તમ પંક્તિનાં ગણાય છે. જેઓ બાપના નામથી ઓળખાય (ફલાણાને છોકરે) તે મનુષ્યો મધ્યમ પંક્તિનાં ગણાય છે, જેઓ મામાના-મોસાળીઆને લીધે ઓળખાય (ફલાણાને ભાણીઓ!) તે મનુષ્ય અધમ પંક્તિનાં ગણાય છે, અને જેઓ સસરીના નામથી ઓળખાય (ફલાણાને જમાઈ) તે મનુષ્ય અધમમાં અધમ પંક્તિનાં ગણાય છે, તે અધમમાં અધમ પંક્તિમાં ગણાતા મનુષ્યની પેઠે હું સસરાના નામથી ઓળખાઉં છું, તેથી ધિક્કારને જ પાત્ર છુ. ૮-૧૧ - (ઢાળ પહેલી-રાગ જેતશ્રી-ચતુર સનેહી મેહનાં-એ દેશી.)
કીડા કરી ઘર આવીઓ, ચપળ ચિત્ત શ્રીપાળેારે, ઉચ્ચક મન દેખી કરી, બેલાવે પુણ્ય પાળારે, કીડા. ૧ રાજ કોણે આજ રીસવ્યા, કેણું લોપી તુમ આણરે દીસે છે કાંઇ દૂમણા, તુમ ચરણે અમ પ્રાણરે. ક્રીડા. ૨ ચિત્ત ચાહો તે આપણું, લીજે ચંપા રાજરે છેડે પ્રયાણું ચાલિયે, સબળ સૈન્ય લઈ સાકરે. ક્રીડા ૩
અર્થ:–ઉપર પ્રમાણે મન ઉદ્વિગ્ન થવાથી શ્રીપાળકુંવર ચપળચિત્ત સહિત વનશ્રીની લીલા નિહાળી તુરત પાછો પોતાની હવેલીએ આવી પહોંચે. કુંવરનું ચિત્ત ઉદાસ જોઈ પ્રજા પાળ કહેવા લાગ્યો-“હે રાજન !
૧ આ સંબંધ એ જ બતાવે છે કે ઉત્તમ કામો કરી દરેક મનુષ્ય પોતાના નામથી જ પ્રસિદ્ધિમાં આવવું.
| SR No. | 006082 |
| Book Title | Shripal Rajano Ras |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhogilal Ratanchand Vora |
| Publisher | Bhogilal Ratanchand Vora |
| Publication Year | |
| Total Pages | 468 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |