________________
ખંડ પહેલે
પક , થયા છતાં પણ રાજ્યગાદી સંભાળનાર કુંવર થયો નહીં, તેથી રાજાના મનમાં ઘણી ફિકર થઈ આવી, અને રાણી પણ એ જ બાબતની ફિકર કરતી હતી. આમ હોવાથી રાજા રાણી રાત ને દહાડે ઝૂર્યા કરતાં હતાં. પુત્રપ્રાપ્તિ માટે લેકરૂઢી અને આશાના કાયદા પ્રમાણે દેવ દેહરાની માનતાઓ કરતાં–ઈછતાં પૂછતાં કાકતાલીય ન્યાયની પેઠે રાણી સગર્ભા થઈ. અને ગર્ભમર્યાદા પણ થયે જેમ વિદ્યા વિવેકને જન્મ આપે, તેમ તે રાણીએ એક પુત્રને જન્મ આપ્યો. આથી કુલ રૈયત રાજી થઈ અને તે સંબંધીની ખુશાલી જાહેર કરવા પ્રજાજનેએ ઘર ઘર ત્રાટ તોરણ બાંધ્યાં, વધામણાં લઈને રાયદ્વારમાં ગયાં, રાજાએ પણ ઘડપણમાં દીકરો થવાના લીધે મનમાં ઘણે જ ઉ૯લાસ આવતાં ક્રોડગમે દાન આપી અથીયાચકજનેને સંતોષ આપે. દુશ્મનોને પણ વૈરની માફી આપી સંતોષ આપે, અને કેદીઓને કેદથી છોડી મૂકી સંતોષ આપે. સુંદર સુવાસણ સુંદરીઓ ધવળ મંગળ ગીત ગાવા લાગી, ઢેલ નોબત વાગવા લાગ્યાં. નવાં નવાં નાટક થવા લાગ્યાં, અને અધિક મંડાણ સહિત મોટા મહોત્સવનો સમારંભ થયો. જ્ઞાતિ સજજન વગેરે બધાંઓને નોતર્યા, ખટરસ ભેજનપાક તૈયાર કર્યા, પાર વગરનાં પકવાન્ન, લાપસી, સારાં દાળ-ભાત તથા ધૃત-શાક એ બધાં બનાવ્યાં અને તેઓને જમાડયાં. તે પછી અમૂલ્ય વસ્ત્રો દાગીનાઓની પહે રામણી કરી પછી નાળિયેર, હાર-ફેલગોટા, પાનબીડાં વહેંચ્યાં. કેસર કંકુનાં તિલક કર્યા અને ચંદન–સૂઆ-ગુલાબજળ વગેરે છાંટી રંગોળ કરી સર્વને ખુશી ખુશી કર્યા. તે પછી કુંવરના પિતાએ કહ્યું-“ આ કુંવર અમે પણ્યવડે પામ્યા છીએ તથા આ અમારી રાજ્યલક્ષ્મીનું પ્રતિપાલન કરશે; માટે તેને લગતું નામ રાખો.” એથી સજજન અને ફઇએ મળીને “શ્રી પાળકુંવર’ એવું નામ રાખ્યું. આ સુંદર શ્રીપાળના રાસમાં નવમી ઢાળ કહી. કવિ વિનયવિજયજી કહે છે કે, આ રાસના સાંભળનારાઓને ત્યાં લીલાલહેર થજે.'
(૬-૧૭)
| (દેહરા છંદ. ) પાંચ વરસને જવ હુઓ, તે કુંવર શ્રીપાળ, તામ શળ રેગું કરી, પિતા પહેાતે કાળ. શિર ફૂટે પીટે હિચ, રૂવે સકળ પરિવાર, સ્વામી તે માયા તજી, કુણ કો અમ સાર. ગયા વિદેશે બાહુડે, વહાલાં કેઈકવાર,