________________
શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધન વિધિ
૩૪૭. અંગીકાર કરવું તથા તેનું શુદ્ધ રીતે પાલન કરવું, ઇત્યાદિથી આ પદનું આરાધન થઈ શકે છે.
સમ્યકત્વ સહિત વ્રત અને અનુષ્કાને આત્માને હિતકર્તા થાય છે. આ પદ મોક્ષપદ પ્રાપ્તિમાં બીજરૂપ છે, એટલું જ નહિ-પરંતુ સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્ત કરનારને સંસારભ્રમણ-કાળ મર્યાદિત થઈ જાય છે, એટલે કે વધારેમાં વધારે અર્ધપગલ પરાવર્તન કાળમાં તે ચોકકસ મોક્ષ પ્રાપ્ત કરે છે. ૭. શ્રી જ્ઞાનપદ,
સર્વજ્ઞપ્રત આગમમાં વર્ણવેલાં તને જે શુદ્ધ અવાજ, તે સમ્યગજ્ઞાન કહેવાય છે. એ જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ માટે ભવ્યજનેએ જ્ઞાનાચારના નિરતિચારપણે પાલનપૂર્વક જ્ઞાન ભણવું, ભણાવવું, સાંભળવું, જ્ઞાન લખાવવું, જ્ઞાનની પૂજા કરવી. એકંદર જેથી જ્ઞાનાવરણીયકમ નાશ પામે, એવી કઈ પણ યોગ્ય પ્રવૃત્તિ કરવી. જ્ઞાન અને શાનીની ભકિત કરવી. ઈત્યાદિથી એ પદનું પરાધ ન થઈ શકે છે. ૮ શ્રીચારિત્રપદ,
ચારિત્ર સમ્યજ્ઞાનનું ફળ છે. સંસારરૂપી ભયંકર સમુદ્રને નિવિદને તરી જવાને ચારિત્ર એ પ્રવહણ-વહાણ સમાન છે, જેના પ્રભાવથી રંક છો પણુ દ્વાદશાંગીરૂ૫ શ્રત ભણીને સમૃદ્ધિવાન બને છે. પાપી જીવોને પણ નિષ્પાપ થવાનું પ્રબળ સાધન છે. છ ખંડની ત્રાદ્ધિનાં ભોકતા ચક્રવતિઓ પણ જેને અંગીકાર કરે છે, તેવા, આઠ કર્મને નિમેળ કરવાને અત્યન્ત સમર્થ ચારિત્રપદની આરાધના તેના શુદ્ધ પાલન-આસેવનથી થઈ શકે છે. ગૃહસ્થ દેશવિરતિ ચારિત્રની આરાધના કરી શકે છે, અને મુનિઓ સર્વવિરતિ ચારિત્રની આરાધના કરી શકે છે. બાર માસના ચારિત્રપર્યાયવાળા સાધુ અનુત્તર વિમાન વાસી દેવાનાં સુખથી પણ અધિક સુખ વેદી શકે છે. ૯ શ્રીતપદ.
આત્મપ્રદેશની સાથે દુષ્ટ કર્મો અનાદિ કાળથી લાગેલાં છે, તે કમ પુદ્ગલોને તપાવી આત્મપ્રદેશથી છુટા પાડવાનું કાર્ય તપ કરે છે, તેને નિજ તત્ત્વ પણ કહે છે. તે પ્રત્યેકના છ છ પેટાભેદ છે. અનશન, ઉનેદરી, વૃત્તિસંક્ષેપ, રસત્યાગ, કાયકલેશ અને સંલીનતા, એ છ પ્રકારે બાહ્ય તપ થાય છે. પ્રાયશ્ચિત, વિનય, વૈયાવૃત્ય, સ્વાધ્યાય, ધ્યાન અને કર્યોત્સર્ગ, એ છ પ્રકારનું આત્યંતર તપ છે. જે તપ કરવાથી દુર્ગાન ન થાય, મન વચન અને કાગની હાનિ ન થાય; તથા ઈદ્રિયોની