________________
શ્રીપાળ રાજાને રાસ અર્થ :–આ પ્રમાણે મયણાસુંદરીની અગ્નિમાં ઘી હેમાયા સરખી વાત સાંભળતાં જ પ્રજાપાળ રાજાને ક્રોધ પેદા થતાં અગ્નિથી જેમ તેલ કળકળે તેમ ક્રોધાગ્નિથી કળકળતે રાતે પીળો થઈ કહેવા લાગ્યું કે “રે દીકરી! તું મને ઘણી વહાલી હતી. પરંતુ તેં મારા વચનને ભંગ કર્યો એથી વૈરિણી જેવી થઈ ગઈમાટે કહું છું કે, બેટી! તું આજે તો ભલી ભણી-સારું બેલી (!) મતલબમાં એજ કે-હજુ આટલું બધું ભણ્યા છતાં તને સભામાં અને તે વળી પિતાની સન્મુખ કેમ બોલવું, અથવા આવું બોલાય કે નહીં, તેનું પણ તને ભાન નથી! તેં મારી મર્યાદા પણ રાખી નહીં, જો કે એમ કર્યું તેમાં મારું તે કંઈ બગડ્યું નથી, પણ તે તારે સ્વાર્થ હાથે કરીને જ બગાડયો છે. એથી સ્વસ્વાર્થ બગાડનાર હોવાથી ખરેખર તું મૂMશિરતાજ જેવી મહા મૂખ છે. તને જે પાળી પિષીને મટી કરી છે, ભાતભાતનાં ચોખા વગેરેનાં બરાસ મિશ્રિત ભેજન જમાડવામાં આવ્યાં છે, રત્નથી જડેલા હિંચોળામાં હીંચી છે, અને સારા તેમજ પૂરેપૂરી રીતે ભેગે અનુભવ્યા છે, તથા ઊંચી જાતનાં હીરચીર પહેરવા મળ્યાં છે, નેકર ચાકરોએ તારી પગચંપી આદિ સેવા ચાકરી કરી છે, અને જગતમાં જ્યાં ત્યાં લોકોએ જી જી કહીને અત્યાર લગી .
લાવી છે, એ બધું મારા પ્રતાપ અને કૃપાને જ લીધે થયેલ છે એમ સમજી લે.”
તત્ત્વ વિચારે તાત જીરે, મત આણે મન રેષ, કમેં તુમ કુળ અવતરી રે, કિહાં જોયા જોષ.
પિતાજી મ કરે જુઠ ગુમાન. ૬ મહા મેમનેંરે, નવ નવ કરે નિવેદ, તે સવિ કર્મ પસાઉલેરે. એ અવધારે ભેદ,
પિતાજી મ કર જુઠ ગુમાન. ૭ | અર્થ –કોપયુક્ત વચન સાંભળી મયણાસુંદરી બોલી કે “પિતાજી જે મેં કહ્યું તેનું તત્ત્વ-સારાંશ વિચારો અને મનમાં ગુસ્સો ન લાવે. મેં કંઈ આપના કુળમાં પેદા થવાને માટે જોશ જેવડાવ્યા કે જેયા ન હતા ! પરંતુ મારી પૂર્વનાં કરેલાં સારાં કર્મોની પ્રકૃતિઓ ઉદય થયાથીજ આપને ત્યાં અવતરી છું, અને જે આપ મને મોટા મનથી મલહાવો-૨માડે ખેલાડો ને આનંદ કરાવે છે, તથા નવાં નવાં ખાનપાન કરાવે છે, તે ' ૧ આ કથન ગર્વીલાઓના મનને ધર્મ જાહેર કરી રહેલ છે,