________________
૩૨૦
શ્રીપાળ રાજાના રાસ કહેવાય છે. આ પ્રમાણે સમકિત તે કાઇને ઉપશમ, કાઈને યાપશમ ને કોઇને ક્ષાયિક એ ત્રણ પ્રકારે અભંગરૂપથી હાય તે સમ્યકત્વદર્શનને હું વિજના !નમન કરીએ. જે પ્રાણીના જૈનધર્મ ની અંદર દઢ રગ લાગેલા હાય તે પ્રાણીજ સમક્તિશુદ્ધિ જાળવી શકે છે ( અને એ સમક્તિની પ્રાપ્તિ પછી ઘણુામાં ઘણી અ પુગળ પરાવર્ત્તન સંસારભ્રમણા રહે છે. તથાપિ મુક્તિ મળવાની સુલભતા હાથ લાગે છે, વળી જે સંસારની અંદર ભવભ્રમણાની પરંપરા જાળવતાં પાંચ વખતજ ઉપશમ સમક્તિની પ્રાપ્તિ થાય છે, ક્ષયેાપશમ સમક્તિ અસંખ્ય વખત આવે ને ટળી જાય છે, અને ક્ષાયિક સમક્તિ તે ફક્ત આખી ભવપરંપરામાં એકજ વખત પ્રાપ્ત થાય છે. આ એક જીવઆશ્રયી કથન છે. ) એવા સમક્તિદર્શનના ધરનારા જીવા હમેશાં અસંખ્યાતા મળી આવે છે તેને હું વિજીવા ! વંદના કરો. વળી જે સમક્તિ વગર જ્ઞાન પણ પ્રમાણુરૂપ થવા પામતું નથી; કેમકે સમક્તિ વગરનુ જે જ્ઞાન તે મિથ્યારૂપ અજ્ઞાનમય થઈ પરિણમે છે. એથી સમક્તિવિનાનું જ્ઞાન તે અજ્ઞાનરૂપજ ગણાય છે. માટેજ સમક્તિથી જ્ઞાન પણ શૈાભાવત થાય છે. તેમજ સમિત વગર અવધિજ્ઞાન પણુ વિભગ અજ્ઞાનપણુંજ હાય છે, અને સમકિત વગર ચારિત્રરૂપ ફળદાયી વૃક્ષ પણ ફળફળ થઇ શકતું નથી. સમક્તિયુક્ત ચારિત્ર તેજ ભવ કિવા સાત આઠ ભવમાં મેાક્ષની ભેટ કરાવે છે; માટે સમિત છે તેજ સર્વોત્તમ મેાક્ષ સાધન છે. માટેજ કહેવું યોગ્ય છે કે સમિત વગર મેાક્ષનાં અક્ષયસુખની પ્રાપ્તિ થતીજ નથી, એથી સર્વ કરતાં સમ્યકત્વદર્શન મળવાન છે કે જે જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્રમય દેવગુરૂ દૃઢતાપણું કરે છે વળી જે સમિત સડસઠ ભેદથી અલંકૃત છે, તથા જ્ઞાન અને ચારિત્રના મૂળરૂપ છે એટલે કે સમિતિ વગર જ્ઞાન ને ચારિત્ર નકામાં છે. ) અને મેાક્ષમાર્ગે જવા માટે મદદગાર છે તે સમકિત દર્શીનને હે વિજ્રના ! હુંમેશાં પ્રણામ કરો. (૨૫–૩૦)
ભક્ષ અભક્ષ ન જે હિષ્ણુ લહિયે... પેય અપેય વિચાર; નૃત્ય અકૃત્યને જે વિષ્ણુ લહીયે', જ્ઞાન તે સક્લ આધારરે. ભવિકા સિદ્ધચક્ર પદ વંદા.
૩૧
પ્રથમ જ્ઞાન ને પછી અહિંસા, શ્રી સિદ્ધાંતે લાંખ્યું; જ્ઞાનને વઢા જ્ઞાન નિંદા, જ્ઞાનીચે શિવસુખ ચાખ્યું રે ભવિકા. સિચક્ર પદ વંદા.
૩ર
સકલ ક્રિયાનું મૂળ તે શ્રદ્ધા, તેહનુ મૂળ જે કહીયે; તેહુ જ્ઞાન નિત નિત વંદીજે, તે વિષ્ણુ કહેા ક્રિમ રહીયેરે. ભવિકા, સિદ્ધચક્ર પદ વદા.
૩૩