________________
ખંડ ચોથો
૨૪૧ દીધું, એ જોઈ અજિતસેને ઉઠી આવેશ સાથે પિતાના નિરુત્સાહ થયેલા વીરે પ્રત્યે કહેવા માંડયું-“મારા વહાલા વીરો ! મારું નામ અજિતસેન છે તેનું જ સૈન્ય ક્યારે આમ છતાઈ જાય ત્યારે મારા નામનું નીર ને નૂર કાયમ ન રહે માટે ના નહીં ! હીમ્મત રાખો! હું પોતે હવે લડવા સામેલ થાઉં છું, જેથી હમણાં જ શત્રુ પર જીત મેળવી વિજય વરીશું. પાછા ધસી ધસારો ચલાવવો એ શત્રુના પ્રાણુ લેવાને જ કાયદો છે. સાપ, બીલાડી, ધનુષ, વગેરે પાછાં હઠીને જ સામાના પ્રાણ લે છે. માટે આપણે પણ પાછા હઠી હલ્લા કરીશું છે તેથી અવશ્ય આપણી જીતજ થશે; માટે નાઉમેદીને ન ભેટે, મારું નામ રાખે અને ફરીને એક વાર જોર બતાવે એટલે ફતેહના ડંકા. હે નિમળકુળમાં પેદા થયેલ વીરે! તમે એક વાર ક્ષત્રીયના તેજવડે તાજા થઇ સામે મારે કરે.” આ પ્રમાણે કહી અજિતસેને નાઉમેદ થયેલા વીર પુરૂષોને ફરી લડવા માટે સતેજ કર્યા અને વીરોને પાણી ચડાવતે તથા પોતે શસ્ત્ર અસ્ત્ર ચલાવતા શ્રીપાળના લશ્કર ઉપર મારે ચલાવવા લાગ્યો. તેમજ ફરી સતેજ થયેલા વિરે પણ મરણ આ થઈ કાપા કાપી કરવા લાગ્યા. એ જોઈ સાતસે રાણાઓ કે જે સિન્યના નાયક હતા તેઓ અત્યાર લગણ સિન્યની બહાદુરી જ જોઈ રહ્યા હતા તેમણે એકદમ હલા કરી ભાર આવેશ સાથે કાપા કાપી ચલાવીને અજિતસેનને ઘેરી લીધો અને તે અહંકારી પ્રત્યે કહ્યું -“હે રાજન ! હજી લગણ બાંધી મુઠી છે માટે ગર્વ તજી અમારા સ્વામી શ્રીપાળજી કે જે હિતના જાણકાર છે તેમના ચરણકમળ પ્રણમીશ તે તારા બધા ગુન્હા માફકરી ઉત્તમ જ નિવાસ બક્ષસે. અભિમાન એજ હિતની હાનિ કરનાર છે, તો તેને પરિત્યાગ કરી પ્રભુ ભજવામાં તત્પર થા.” જો કે આ પ્રમાણે રાણાઓએ અજિતસેનને હિતવચન કહ્યાં; તદપિ જે માન–ગવને જ પોતાનું સર્વસ્વ ધન માને છે તે મનુષ્ય કદિ પણ કેઈનાં હિતવચને માને જ નહીં, તે પછી અહંકારી અજિતસેન હિતવચનને અનાદર કરે એ તે સ્વાભાવિક જ છે. એથી રાણાઓના બોલવા તરફ બેદરકારી બતાવી તેઓની સાથે જ લડવા લાગ્યો, એ જોઈ સાતસે રાણાઓને બહુ જ ગુસ્સો ચડતાં તેને તત્કાળ હાથીના હોદામાંથી નીચે પટકી પાડી, મુસ્કટાટ બાંધી, તેઓએ શ્રીપાળજીને યશ પ્રકટાવીશબ્દથી જાહેર કરી, ગવી અજિતસેનને તેવીજ કેદી સ્થિતિમાં શ્રીપાળજીના ચરણે લાવી હાજર કર્યો, એટલે વિવેક શિરોમણિ શ્રીપાળજીએ કાકાશ્રીને બંધનથી મુકત કરાવી સન્માન આપ્યું. કેમકે ગમે તેમ તેપણ તે વયેવૃદ્ધ અને કાકે હતો જેથી તેને પોતાના
૩૧