________________
ખડ ચેાથા
૨૧૫
અં:-વિશેષમાં પ્રધાને કહ્યું કે જે પ્રબળ પ્રતાપવત છે તેના તરફ કાપ કરવાથી શું નફા મેળવી શકાશે ? સૂર્યના સામે ધૂળ ફેંકીએ તે તે સૂર્ય ઉપર પડવાની છે? તે તે પાછી પેાતાના મેાઢાપર પડે છે, તેા તેવા સૂર્ય સમાન પ્રમળ બળવાળાની સામે ગુસ્સે બતાવીએ તે પરિણામે પેાતાનેજ ગેરલાભ આપનાર નીવડે છે. મહારાજ! દીવાને પ્રકાશ ફેલાતાં અધાંરાના નાશ થાય છે ખરે; પણ જો આકરા પવનની ઝપટ આવી લાગે તેા તે દીવા ગુલ થઈ જાય છે. મતલમ એજ કે આપે દીવારૂપ પ્રકાશી ઘણાક રાજાઓના ગવરૂપ અધકારને દૂર કરેલ છે, પરંતુ આ ચડી આવેલ રાજેન્દ્ર ઉપર આપના દીવા રૂપ પ્રકાશ પાડી શકનારજ નથી, કેમકે એ પ્રબળ પવનની ઝપટ જેવા અસ્ખલિત જોરવાળા છે; માટે પ્રભુ ! ધ્યાન આપે કે આકરા પવનની ઝપટથી દીવાને મચાવી કાયમ પ્રકાશવંત રાખવા જ્યાં પવનની ઝપટ ન લાગે ત્યાં (તેવી જગાએ) મૂકવામાં આવે તેા તેથી શું દીપકની મહત્તા કમી થાય તેમ છે? ના, બિલકુલ નહિ ! તેમ કરવાથી તે ઉલટા ફાયદો થાય છે. શું પ્રખળ પવનની ઝપટ સામે દીવા ધરી રાખવાથી તે દીવા પેાતાના પ્રકાશ કાયમ રાખી શકે ખરા કે ? ના, કદી નહીં ! બળવાન સાથે વિરોધ કરવા નકામાજ છે; કેમકે જેને દેવેજ મેાટા અનાવ્યા છે તેની સાથે રીસ કરવી ચાલી શકતી નથી; માટે પેાતાના ગજા પ્રમાણે મર્યાદામાં રહીએ તે વધારે ફાયદો હાંસલ થાય છે—એ નિયમ નિગાહમાં રાખી દૈવેજ મહત્તાવ'ત કરેલા રાજાની ઉપર ગુસ્સા ન લાવતાં ગજા પ્રમાણે મર્યાદામાં રહી તેને મસ્તક નમાવીએ તે તેથી ફાયદો હાંસલ થાય છે. જેથી આ દૂર્ત કહે છે તે જ કરવું ચેાગ્ય છે. ગેરવ્યાજબી કામ આપણે શા માટે કરવું જોઇએ, એવું કામ આપણી ખલા કરે ! જેના સમય અળવાન હોય તેનાજ સંરક્ષણ તળે જવું એ હમ્મેશના ન્યાય નિયમ છે, સામે થઇ કાસિદ્ધિ મેળવી હયાતી ભાગવી શકાય ! ” અને દીઘ વિચારવંત હિતકર વચન સાંભળી સુજ્ઞ રાજા દૂતના કથન મુજબ કેવાડાને ખભે મૂકી પગપેદલ જ્યાં ક્ષીપ્રા નદીને કાંઠે શ્રીપાળજીની લશ્કરી છાવણી હતી ત્યાં જઇ પહોંચ્યા.
નહિ કે સમયની પ્રધાનનાં ન્યાય
તે શ્રીપાલ છેડાવિયા, પહિરાજ્યેા અલંકાર; સભા મધ્યે તેડિયા નૃપતિ, આપ્યુ. આસન સાર. તવ મયણા નિજ તાતને, કહે બેાલ જે મુજ્જ; કમ વશે વર તુમે... ક્રિયા, તેહનું જુઆ એ ગુજ. તવ વિસ્મિત માલવનૃપતિ, જામાઉલ પ્રણમંત; કહે ન સ્વામી તુ. આલખ્યા, ગિરૂએ ગુવંત,