Shripal Rajano Ras

SR No.: 006082
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Ratanchand Vora
Publisher: Bhogilal Ratanchand Vora
Total Pages: 468
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 221

શ્રીપાળ રાજાને રાસ મંડપ ગૃપ મંડાવિયા, રાધાવેધ વિચાર; પણ નવિ કે સાધી શકે, પણ સાધશો કુમાર, ઈમ નિસુણી તે ભટ્ટને, કુંડળ દેઈ કુમાર; રયણ નિજ વસેં વસી, ચાલ્યો માત ઉદાર. પહતો તે છેલ્લાગપુર, કુમર દષ્ટિ સબ સાખી; સાધ્યો રાધાવેધ તિહાં, હાર મહિમ ગુણ દાખી. જયસુંદરિયેં તે વર્યો, કરે ભૂપ વિવાહ તાસ દર આવાસમાં, રહે સુજશ ઉછાહ. - ૧૪
અર્થ-અંગભટ્ટ નામને વિદેશી બ્રાહ્મણ શ્રીપાળજીનું કાર્ય ચરિત્ર નિહાળીને આશ્ચર્યચકિત થઈ શ્રીપાળકુંવર પ્રત્યે કહેવા લાગ્ય-“મહારાજ ! મારૂં પણ એક સારા વિચારવાળું વચન શ્રવણુ કરો. એક કલ્લામપુર નામના શહેરને પુરંદર નામને રાજા છે. તેને વિજયા નામની પટરાણી કે જે વિશેષ ચાતુર્યતાની લીલાના મંદિરરૂપ છે, તેણીને સાત પુત્રોની ઉપર એક જયસુંદરી નામની પુત્રી થઈ છે કે જેણીના રૂપ અગાડી સ્વર્ગની અસરા રંભા, ઉર્વશી, તિલોત્તમા વગેરે હલકી તુચ્છ રૂપવાળી જણાતાં તે બિચારીઓ, હલકી બાજુના ત્રાજવાની દાંડી જેમ ઉંચી જતી રહે, તેમ મૃત્યુલોક તજી ઉંચે સ્વર્ગમાં જઈ વસી; તે પણ તેણીની બરાબર રૂપવંત થઈ નહીં; કેમકે ઊંચી ગયેલી દાંડી નમેલા-ભારે ત્રાજવાની બરાબર કયાંથી થઈ શકે ! માટે કહું છું કે આ સમયમાં એ જયસુંદરીની રૂપગુણ લાવણ્યતાની અંદર બરાબરી-હરિફાઈ કરે તેવી સંસારભરમાં કોઈ બીજી સ્ત્રી છેજ નહીં. એવી લાવણ્યતાવંત રૂપવડે અલંકૃત હોવાથી તેના પિતાએ પાઠક–જોશીને પૂછયું કે-“પાઠકજી ! જયસુંદરીના લાયક કેણુ વર પ્રાપ્ત થશે ? અથવા તે કેવી રીતે કરવાથી તે પ્રાપ્ત થશે ? તેનું સવિસ્તર સ્વરૂપ કહો. ” રાજાના પ્રશ્ન સંબંધી ઉત્તરમાં પાઠકે કહ્યું કે-રાજન્ ! જયસુંદરી જે વેળા મારી અગાડી વિદ્યાભ્યાસ કરતી હતી તે વખતે રાધાવેધ સાધવાની કળા સંબંધી સ્વરૂપ મને ( કુંવરીએ ) પૂછ્યું હતું જેથી મેં તે કળા સાધવા માટે યોગ્ય વર્ણન કરી બતાવ્યું હતું. એટલે કે–એક થાંભલાની ઉપર આઠ ચક ગોઠવવાં, તે પિકીનાં ચાર ચક્ર જમણી બાજુએ સવળાં ફરતાં હોય છે ને ચાર ડાબી બાજુએ અવળાં ફરતાં હોય છે. તે આઠે ચક્રના આરાના છિદ્રની ઉપર રાધા નામની લાકડાની બનાવેલી પુતળી ગોઠવેલી હોય છે, તે યુતળીની ડાબી આંખમાં થાંભાના થડમાં ગોઠવી રાખેલા તેલ ભરેલા કઢાયામાં તે પુતળીને પડછાયે જોઈ જે પુરૂષ