Shripal Rajano Ras

SR No.: 006082
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Ratanchand Vora
Publisher: Bhogilal Ratanchand Vora
Total Pages: 468
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 199

૧૭૨
શ્રીપાળ રાજાને રાસ પણ તુરત રેક ટેક વગર વામનને અંદર જવા દીધે. (અહા ! પૈસામાં પણ કેવી કરામત છે!!) વામન અંદર પ્રવેશ કરી જ્યાં કુંવરી ઉભી છે
ત્યાં ઈચ્છા પ્રમાણે રૂપ કરનાર કુંવર જઈ પહોંચ્યા. તેનું ખરૂં સ્વરૂપ કુંવરી જ જોતી હતી, પરંતુ બીજા બધાએ તેને કુબડા રૂપે જ દેખતા હતા. કુજને જોઈ કુંવરી ચિંતવવા લાગી “મારી પ્રતિજ્ઞા આ વામન જ પૂર્ણ કરશે અને એમ થવાથી મારે જન્મ સફળ થશે, તથા જે જે મારા દુશ્મને હશે તે તે ગુરતાજ રહેશે. તેમજ જે આ પુરૂષથી મારા મનનું ભિન્નતાપણું નહીં ભંગાશે. મતલબ કે ચગ્ય જોડીને હાવ નહીં મળશે, તે તે પછી આવી પ્રતિજ્ઞા કરીને મેં ખરેખરૂં નકામું બધાઓથી વેરજ વસાવ્યું છે એમ જ માનવું પડશે.” ઈત્યાદિ વિચાર કરે છે, એટલામાં તે ગુરૂએ તમામ વિણાના અભ્યાસી શિષ્યરૂપ મનુષ્યને આજ્ઞા આપી, કે તુરત બધા રાજકુમાર વગેરે ઉત્સુક જને કાર્તિકસ્વામી સરખા અહંકારયુક્ત બનતાં આકળા થઈ ઉતાવળ વડે પોતપોતાની વીણચાતુરી બતાવી રહ્યા. ત્યારે ગુણસુંદરીએ પણ પોતાની ગુણ સંબંધી ચાતુર્યતા બતાવી. એટલે સાંભળનારા લેકેએ કહ્યું કે “કુંવરીની વિણ ચાતુરી અને બીજાઓની વીણચાતુરી વચમાં ગામડા અને દેવપુરી જેટલું મોટું અંતર (તફાવત) છે. કુંવરીની કળા અગાડી કુંવરોની કળા સૂર્યની કળા આગળ ચંદ્રની કળા નિસ્તેજ-ઝાંખી થઈ પડે તેવી થઈ પડી છે, અને જે છાશ ને બાકળા (ટાઢા ને મેળ (કમેળ) થઈ પડે તેવો મેળ થઈ પડે છે.”
આ પ્રમાણે કુંવરીની વીણચાતુરી સંબંધી સભાજનોએ પ્રશંસા કરી, તે સાંભળીને વામનજી ત્યાં આવ્યો તેને જોઈને વિદેશી જનો હાસ્યમાં બોલવા લાગ્યા કે-“આ કુબડે કુંડળપુરના રહેનારા લેકોને ભલે પસંદ પડયો છે (!) જો કે તેઓ સંકેત (વાયદ–ઠરાવ જ) કરી મૂકી હોય તેવી રીતે વામનજી નજીક આવતાં તુરતજ પોતાના હાથમાંની વીણા તેના હાથમાં આપી. (વિચારણા એજે કે આ મારા હાથની વીણા આપને હાથ સંપું છું તે બજાવી મારી પ્રતિજ્ઞા પૂરે એટલે આનંદ આનંદ.) જે કે આ વિચારણાને ધ્યાનમાં લઈ વામન બે કે-“પહેલાં તે આ વીણાજર બજાવવા લાયક નથી; કેમકે આ વીણાનું તુંબડું બરોબર અંદર ગર્ભ
૧ રત્નની ઝવેરીને જ પારખ પડે છે; પણ તે વિના બીજાઓને તે કાચ કે કાંકરા જેવું નંગ નજરે પડે છે, એમ આ કથન સૂચવે છે. - ૨ આ પ્રકાર એજ સૂચવે છે કે-જે ગુણની પ્રવીણતા ધરાવતા હોઈએ તે ગુણની ખરી ખુબીઓ જણાવી પ્રતિપક્ષી જાણકારને આશ્ચર્ય પેદા કરવું કે જેથી તે દબાઈ જાય છે; અને એથી આખર ફતેહ રજુ થાય છે; માટે દરેક જગાએ નિશ:કપણે ગુણ દર્શાવી સામાને તેજમાં આંજી નાખી ડફાંસથી નહીં પણ સાચી વિદ્યા–ચાતુરીથી આનંદ પ્રાપ્ત કરવા.