________________
૧૬૬
શ્રીપાળ રાજાને રાસ તતખિણ સેહમવાસિ દેવ તે આવિયો હો લાલ, દેવ, વિમળેસર મણિહાર મનહર લાવિયો હો લાલ, મને; થઈ ઘણો સુપ્રસન્ન કુંઅર કઠે ઠરે હો લાલ, કુંઅર, તેહ તણે કર જોડી મહીમા વરણ હો લાલ, મહીમા. ૯ જેહવું વછે રૂપ તે થાયે તતખિણે હો લાલ, તે થાયે, તતખિણ વાંછિત ઠામ જાયે ગયણ ગણે લાલ, જાયે આવે વિષ્ણુ અભ્યાસ કળા જે મન ધરે છે લાલ, કળા, વિષના વિષમ વિકાર તે સઘળા સંહરે હો લાલ. તે. ૧૦ સિદ્ધચક્રન સેવક હું છું દેવતા હો લાલ, કે હું છું, કેઈ ઉદ્ધરિયા ઘર મેં એને સેવતા હો લાલ, કે એને સિદ્ધચક્રની ભક્તિ ઘણુ મન ધારજો લાલ, ઘણી, મુજને કઈક કામ પડે સંભારો હો લાલ. પડયે. ૧૧
અર્થ :–પિતાની હવેલીમાં આવી કુંવર વિચારવા લાગ્યો કે “કુંડળપુર તે ઘણું છેટે રહેલ છે તે ત્યાં શી રીતે ( પેદલપણે કિંવા ઘેડેસવાર થયા છતાં પણ શી રીતે ) પહેચાય? અહા! જે દેવે મનુષ્યને પાંખ આપી હતી તે માણસ સારા સુખસાધનવંત ગણાત; કેમકે તે પોપટ વગેરે પંખીઓની પેઠે દેશવિદેશમાં ફરીફરીને કેતુક દેખત. હશે, પણ મારે આ મરથ તે સિદ્ધચક્રજી મહારાજ પૂર્ણ કરશે અને એજ મને આધારરૂપ હોવાથી મારાં સર્વ વિદને ચૂરી નાખશેજ.” ઈત્યાદિ વિચારી તન, મન, વચનને સ્થિર કરી એક સિદ્ધચક્રજીનાજ ધ્યાનમાં લીન રહે, એટલું જ નહીં, પણ તે ધ્યાનમાં તદાકાર થઈ જવા પોતાના ઉત્તમ જ્ઞાનદ્વારા પિતાનું ચિત્ત તત્પર થયું. ૧ ધ્યાનની એકાગ્રતા થવાથી તે જ વખતે પહેલા દેવલોકનો રહેનાર વિમળેશ્વર યક્ષ મનહર મણિને હાર લઈ ત્યાં આવ્યો, અને બહુજ પ્રસન્ન થઈને તે હાર કુંવરના કંઠમાં પહેરાવી હાથ જોડીને (તે હારને) મહિમા વર્ણવવા લાગ્ય-“આ હારના પ્રભાવવડે જેવું રૂપ કરવાની ચાહના હોય તેવું થાય છે, તથા જ્યાં જવાની
૧ આ વચન બોધ આપે છે કે ધ્યાનની એકાગ્રતા એજ નર નારી દેવ વગેરે સર્વને વશ કરનાર છે. હાથથી માળા અને મુખથી મંત્રનો ઉપયોગ થતો હોય; પણ ચિત્તની વૃત્તિ તે અનેક ચેટક ચાળાઓને ચકડોળે ચડી રહી હોય તે તેવા જાય કે ધ્યાનથી દે સ્વાધીન શી રીતે થઈ શકે ? ધ્યાનની સુરતારૂપ દોરીથી ખેંચાણ થતાં સામાનું મન જાપક તરફ ખેંચવા પામે છે; માટે તકાદાર વૃત્તિથી ધ્યાન ધરવું કે જેથી ધારેલી ધારણ અવશ્ય પાર પડે છે; એમ મારો ખુદનો અનુભવ છે..
ભા. ક.