________________
ખંડ ત્રીજો
૧૬૫ મીડમુરકી–પ્રજરી વગેરેની ખૂબી વગેરે તે પાર વગરની છે. આમ કેળવણી આપવાથી યુવાન પુરૂષ નવીન નવીન ઉમંગસહ અભ્યાસ કર્યા કરે છે. આવી રીતે સંગીત ( ગાવા બજાવા સંબંધી ) શાસ્ત્રના જાણકાર દેશી પરદેશી ડાહ્યા પુરૂ ત્યાં આવીને વીણાના નાદ સંબંધી સભામાં વાદ કર્યા કરે છે. એટલે કે દરમહિને વીણ શીખેલાઓની પરીક્ષા લેવામાં આવે છે, પણ જ્યારે કુંવરીના હાથની વીણ સાંભળવામાં આવે છે ત્યારે તે બધા વીણા બજાવનારા તદ્દન ઢેર જેવાજ જણાઈ આવે છે. રાજકુંવરેજ વીણું શીખવા મથ્યા છે એમ નથી, પરંતુ વાણીયા પણ બજારમાં વીણું જ બજાવે છે; કેમકે રાજકુંવરીને પરણવાની હાંશને લીધે તમામ વ્યાપાર બંઘ કરી વીણાના વ્યાપારમાં લીન રહ્યા છે. આમ હોવાથી અઢારે વ[ના ઘરઘરને આંગણે ને મેડી-માળમાં વીણાજ રણઝણ્યા કરે છે. શું શહેરમાંજ આમ થઈ રહ્યું છે ? ના, વગડાની અંદર ગાયેને ચરાવતા ગોવાળિયાઓ પણ રાજકુંવરીના વિવાહ કરવાના મનોરથની ભાવના ભાવતા વીણ બજાવી રહેલ છે, અને ખેડૂતો પણ પાકેલા ઉભાં ક્ષેત્રો છોડી અપાર હેશને લીધે એકઠા થઈ વીણુ વગાડતાં શીખી રહેલ છે. એથી એ શહેરમાં જે કેતુક થઈ રહ્યું છે, તે કેતુકને ખરે ખ્યાલ નજરોનજર જેવાથીજ થાય તેમ છે, પણ કંઈ કહેવાથી પાર અને આનંદની સીમા આવે તેમ નથી. ” આ પ્રમાણે સાર્થવાહે કહી બતાવેલી વાત સાંભળી કુંવર મનમાં ઘણેજ રાજી થશે અને સાર્થવાહને ઉત્તમ વધામણી સંબંધી " નિવાસ કરી તરત પાછો વળે.
આ નિજ આવાસ અર મનચિંતવે હો લાલ, કુંવર, નયર રહ્યું તે દૂર તે કિમ જામ્યાં હવે હો લાલ, તો કિ; દેત વિધાતા પાંખતો માણસ રૂઅડાં હે લાલ, તો મા., ફરિફરિ કેતુક જોત જુવે જિમ સૂઅડાં હો લાલ. જા. ૭ - સિદ્ધચક્ર મુજ એહ મનોરથ પૂરવે હો લાલ, મનોરથ.,
એહિજ મુઝ આધાર વિઘન સવિ ચરશે હે લાલ, વિધન; ) થિર કરી મન વચ કાય રહ્યો ઈક ધ્યાનશું હો લાલ, રહ્યો છે, કે તન્મય તત્પર ચિત્ત થયું તસ ખ્યાનશું હે લાલ. થયું. ૮
૧ આ સંબંધ એજ બતાવી આપે છે કે સુજ્ઞ અને મૂર્ખ એ બધાને પરણવાનો વાત બહુજ ગમે છે. કેમકે આ જીવ ભભવથી કામદેવની લીલા સાથે સંબંધ ધરાવે છે. જેથી તેના સહવાસનો રંગ તુરત લાગી જાય છે; પણ તેવો ભજન સ્મરણમાં રંગ લાગતો નથી; માટેજ હરામ કામોમાંથી દિલને દૂર કરી જેમ બને તેમ ભવવિપત્તિ હરનારા પ્રજ્ઞના ધ્યાનમાં ચિત્તને જેવું જેથી ઇચ્છિત સુખની પ્રાપ્તિ થાય.