________________
ખંડ ત્રીજો વાતની અંદરનું રહસ્ય સમજી શકે? અને જ્યારે ન સમજી શકે ત્યારે તેની અસર કે તેને આનંદ શી રીતે પ્રાપ્ત થઈ શકે? અને પ્રાપ્ત ન થઈ શકે ત્યારે જે ને તેજ રહે એમાં નવાઈ પણ શી? આમ હોવાથી હે મહારાજ ! તે રાજકુમારી પોતાની સાહેલીઓ પ્રત્યે કહ્યા કરે છે કેસખીઓ ! જે ચતુરની સાથે વાત કરવા વખતે એક બે વાર બેલ્યા છતાં પણ વળી બોલવાનું મન થાય તેવા ચતુરને સહવાસ થાય છે તે સંસાર લેખે છે, નહીં તો એ વિનાના મૂખને સમાગમ થાય તો બેશક અવતાર અલેખે—નકામોજ થઈ પડે, કેમકે સિકજનને રસિકજનને મિલાપ થાય અને તે સાથે ગુણગોષ્ઠિરૂપ વાર્તાલાપ કરતાં જે આનંદરસ પ્રાપ્ત થાય છે, તે આનંદરસ હૈિયામાં પણ સમાઈ શકતો નથી, તેમ તે રસની કહેણી પણ હોઠ પર આવી શકતી નથી; એટલે કે ઉભરાઈ જાય એટલે આનંદ રસ છતાં કહીને સમજાવી શકાતું નથી કેમકે અનહદ આનંદ હોય છે, તે તે હદ વગરના આનંદનું શી રીતે ખરેખરૂં બયાન કરી શકાય? માટે જ જે પરીક્ષા કર્યા વિના પરણવામાં આવે ને કદી ખરાબ ભરતાર મળે, તો આખે જન્મારે ઝૂરતાં જાય, તેમાં પછી કીરતાર પણ શું કરે? ( જાણુંબૂઝીને દીવો લઈ કુવામાં પડિયે ને પછી દેવને દોષ દઈયે તે શા કામનું) ૧ આવું ગુણસુંદરીનું માનવું હોવાથી આ કારણને લીધે તેણીએ પ્રતિજ્ઞા કરી છે કે-જે નર મને વીણાના વાદમાં જીતશે, તે નર જ મારે ભરતાર થશે.” (આમ હોવાથી તે શહેરની શી હાલત થઈ છે તે હવે કહું છું તે કૃપા કરી સાંભળે.)
(૧-૧૯). ( ઢાળ પાંચમી-શાહરા મોહેલાં ઊપર મેહ ઝરૂખે વીજળી–એ દેશી. )
તેહ પ્રતિજ્ઞા વાત નયરમાં ઘરે ઘરે હે લાલ, નયર, પસરી લેક અનેક બનાવે પરે પરે હો લાલ, બનાવે; રાજકુમાર અસંખ્ય તે શીખણ સ થયા હો લાલ, શી.,
લઈ વીણ સાજતે ગુરૂપાસેં ગયા હો લાલ. ગુરૂ પા. ૧ ૧ આ સંબંધ એજ બોધ બતાવે છે કે ચતુર જનને સહવાસ, ચતુરની દસ્તી, ચતુરને સમાગમ; એજ મહાન આનંદનું ધામ છે, એથી વિપરીત-મૂર્ખના સહવાસથી : 6:ખને ધામ પ્રાપ્ત થાય છે તથા જેવાને તેવાનાજ સમાગમ થાય તેજ આનંદ મળે છે.
અને તેની પરીક્ષા કરી પરણવાથી જન્મારો આનંદમય પૂર્ણ થાય છે, માટે તેને નાતે બાંધતાં પહેલાં ઘણેજ વિચાર–તપાસ કરી પૂર્ણ પ્રેમપાત્ર જણાય તો જ તેની સાથે સંબંધ જોડવો નહીં તો જીંદગી રદ થઈ જાય છે. હાલમાં દોસ્ત કે ધણી ધણીઆણીની કડવી ફરિયાદ કાને પડે છે તે માત્ર પાત્ર પારખ્યા વગર સંબંધ જોડવાથીજ પડે છે, જેથી • જરૂરનું છે કે મન મળ્યા પછી તન મેળવવાની તાલાવેલી રાખવી. . . . . . .