________________
ગાથા-૪૨-૪૩
અધ્યાત્મ ગીતા
૭૩
min ઉપયોગમાં જ પ્રવર્તનારા આ મહાત્મા પુરુષો હોય છે એટલે પૂર્વ સમયનો ઉપયોગ એ કારણ, અને પછીના સમયનો ઉપયોગ એ કાર્ય આ પ્રમાણે સમયે સમયે બદલાતા ઉપયોગ સ્વરૂપ કારણ કાર્ય ભાવવાળો આ મહાત્મામાં ઉપાદાનગુણ હોય છે એ વિના સાંસારિક કોઈ પણ કાર્યમાં મન વચન કાયા દ્વારા પ્રવર્તતું કરણ વિર્ય આ મહાત્માઓમાં સંભવતું નથી. ફક્ત લબ્ધિવીર્ય જ અનંત વર્તે છે. આ જ તેઓનો મોટો ઉપાદાન ગુણ છે.
(૫) શુદ્ધનિક્ષેપચતુષ્ટયજુરો - શુદ્ધ એવા ચારે નિપાથી સંયુક્ત આ મહાપુરુષો હોય છે. તેઓનો નામ નિક્ષેપો સિદ્ધ ભગવંતઃ સર્વ કર્મરહિતપણે સિદ્ધ થયેલા એવા અર્થવાળું નામ, સ્થાપના પણ કે અવગાહના વાળી તે પણ વર્ણ ગંધ રસ સ્પર્શ વિનાની અરૂપી તથા દ્રવ્યનિક્ષેપો પણ અત્યન્ત શુદ્ધ આત્મા, અને ભાવનિક્ષેપો પણ અત્યન્ત નિર્મળ ક્ષાયિકભાવના કેવળજ્ઞાન અને કેવળદર્શનમાં જ સતત પ્રવૃત્તિવાળા આવા શુદ્ધ ચારે નિક્ષેપાવાળું જીવન સંસારમાં ક્યારેય હતું નહીં. સિદ્ધ અવસ્થામાં જ આ જીવન પ્રાપ્ત થયું છે આવા આ મહાપુરુષો છે.
(૬) રસ્તો પૂરણાનંદ - પૂર્ણ પણે સદાકાળ આનંદમાં વર્તનારા કારણ કે આત્માના ગુણોનું આચ્છાદન કરે તેવાં સર્વ પણ કર્મો આ જીવોએ ક્ષય કર્યા છે એટલે પોતાના યથાર્થ ગુણો અનાવૃત થયા છે તેનો જે ઘણો સાચો આનંદ પ્રવર્તે છે સંસારમાં જે આનંદ છે તે વિષયસુખજન્ય આનંદ છે જે પર પ્રત્યયિક હોવાથી ઘડી - બેઘડી પુરતો છે અને તે આનંદ સદા કાળ બીજા અનેક દુઃખોથી અને ઉપાધિઓથી ભરપૂર ભરેલો હોય છે. અહીં મુક્તત્વાવસ્થામાં શરીરનું પણ બંધન નથી માટે નિરૂપાધિક અનંત આનંદ પ્રવર્તે છે.