________________
અધ્યાત્મ ગીતા
ગાથા-૨૯
૪૯
() સંપ્રદાનકારક - આજ સુધી જે કંઈ પગાર વિગેરે ધનસામગ્રી કમાતો હતો તે બધી ધનસામગ્રી પત્ની-પુત્ર-પુત્રી આદિ પરિવારને તે જીવ આપતો હતો તેનું સંપ્રદાન કારક પરિવાર આદિ સંસારી જીવો હતા. હવે તે સંપ્રદાનકારક પણ બદલાયું છે પોતે કર્મો ખપાવીને જે જે ગુણો ઉધાડા કરે છે તે તે ગુણો પોતાના આત્માને જ આપે છે. બીજા કોઈને એક અંશ પણ તેમાંથી આપતો નથી આમ સંપ્રદાન કારક પણ બદલાયું છે.
(૫) અપાદાનકારક - પૂર્વકાલમાં ધનસામગ્રી આદિ પૌદ્ગલિક પદાર્થો બજારમાંથી અર્થાત્ બહારથી જીવ મેળવતો હતો, પરંતુ પોતાને હવે જે ગુણસામગ્રી મેળવવી છે. તે પોતાના આત્મામાંથી જ પ્રાપ્ત કરવાની છે. એટલે મેળવવા માટે બહાર ભટકવાનું છોડી દઈને પોતાના આત્મામાંથી જ આ જીવ ગુણરાશિ પ્રગટ કરવા પ્રયત્ન કરે છે.
(૬) આધારકારક:- અત્યાર સુધી પ્રાપ્ત કરેલી ધનસામગ્રી આ જીવ બેંકમાં, ઘરના કબાટમાં અથવા ખીસ્સામાં મુકતો હતો. કારણકે તે પરપદાર્થ છે તે બહાર જ રખાય છે. જ્યારે હવે મેળવેલી ગુણસંપત્તિ પોતાના જીવમાં જ રાખે છે. બહાર ક્યાંય મુકી શકાય તેવી આ સંપત્તિ નથી. તેના માટે કબાટની જરૂર જ નથી.
આ પ્રમાણે છએ કારક જે બાહ્યભાવમાં હતાં તે બદલીને પોતાના આત્મામાં જ રહેલી અનંત અનંત ગુણોની જે સંપત્તિ છે. તેને પૂર્ણપણે પોતે જ પ્રગટ કરે છે સિદ્ધ કરે છે. કર્તા પણ પોતે જ છે કરણ પોતે જ બને છે અને કર્મ પણ પોતે જ બને છે. આમ સકલકારક પોતાનામાં જ પ્રગટ થાય છે જેથી તેમાં કોઈપણ જાતની હાનિ સંભવતી નથી. પણ ઉન્નતિ જ થાય છે. તે ૨૮ ||
स्वगुण आयुध थकी कर्मचूरे । असंख्यात गुणी निर्जरा तेह पूरे ॥
