________________
૧૬
પ.પૂજ્ય દેવચંદ્રજી મહારાજ વિરચિત વિવેચન :- ઉપર સમજાવ્યા પ્રમાણે નૈગયાદિ સાતે નયોની અપેક્ષાએ આ આત્મા પોતાના અનંત ગુણમય શુદ્ધ સ્વરૂપ વાળો જ છે. તે માટે સનૂર છે (તેજસ્વી છે. પ્રતાપી છે.) અન્ય કોઈ પણ દ્રવ્ય પાસેથી ગુણો લેવાના નથી. આત્મા પોતે જ પોતાની જ કેવળજ્ઞાનાદિ અનંત અનંત ગુણમય સંપત્તિવાળો છે. તે માટે સનૂર છે. અત્યન્ત તેજસ્વી દ્રવ્ય છે. નિરૂપાધિક દ્રવ્ય છે. પ્રતાપી દ્રવ્ય છે.અખંડ દ્રવ્ય છે.
માત્ર પોતાનું અસલી સ્વરૂપ કર્મોના આવરણોથી આચ્છાદિત થયેલું છે. તેથી જગતના જીવોને તે આત્માનું અસલી સ્વરૂપ દષ્ટિગોચર થતું નથી. જેમ ખાણમાં રહેલું માટીથી મિક્ષ થયેલું સોનું શુદ્ધરૂપે દેખાતું નથી તેમ ગુણોની ઉપાસના-સાધના કરતાં કરતાં તે અસલી સ્વરૂપ સિદ્ધ થાય છે અર્થાત્ અસલી અનંત ગુણમય શુદ્ધ સ્વરૂપથી આ આત્મા પુરેપુરો પૂર્ણ ભરેલો છે. જરા પણ હીનતા કે દીનતા નથી.
પોતાનામાં જ અનંત અનંત ગુણસંપત્તિ હોવા છતાં પણ કર્મોથી આવૃત્ત હોવાના કારણે તેને પ્રગટ કરવા સાધના કરવી જ પડે છે.
જ્યાં સુધી આ સાધના ભાવમાં આત્મા વર્તે છે. ત્યાં લગી ગુણો આવૃત્ત હોવાથી એટલે કે ગુણો પ્રગટપણે ઉઘાડા ન હોવાથી આ આત્મા અધૂરો કહેવાય છે. માટે જ્યાં લગી સાધનાભાવમાં વર્તે છે. ત્યાં લગી આ આત્મા પ્રગટ ગુણોની અપેક્ષાએ અધુરો છે.
પરંતુ જયારે સાધ્ય સિદ્ધ થાય છે. આવરણો દૂર કરવાથી પોતાના જ અનંત ગુણો પ્રગટ થવાનું કાર્ય સિદ્ધ થઈ જાય છે ત્યાર પછી હવે સાધનાની આવશ્યકતા રહેતી નથી. તે માટે સાધ્યસિદ્ધ થયે છતે હેતુ સેવવામાં સાધના કરવામાં) આ જીવ શૂરવીર થતો નથી. સાધના ત્યજી દે છે. સાધ્ય સિદ્ધ થયા પછી સાધના વિનાનો થાય છે. એટલે કે સાધના કરવાની રહેતી નથી. મેં ૧૧ ||
