________________
मय्यखण्डसुखाम्भोधौ बहुधा विश्ववीचयः ।
उत्पद्यन्ते विलीयन्ते मायामारुतविभ्रमात् ॥४९७॥ શ્લોકનો ગુજરાતી પાઠ :
મધ્યખંડ સુખાંભોધી બહુધા વિશ્વવીચયઃ |
ઉત્પધત્તે વિલીયન્ત માયામારુતવિધ્યમાતુ I૪૯ી. શ્લોકનો ગદ્ય અન્વય :
अखण्ड-सुख-अम्भोधौ मयि, बहुधा विश्ववीचयः माया-मारुत-विभ्रमात् उत्पद्यन्ते विलीयन्ते च ॥४९७॥ શબ્દાર્થ : | મુખ્ય વાક્ય : વિશ્વવીજય: સત્પાતે વિત્તીયને વા વરિ - મોજું, તરંગ (A wave). ૩–દન્ત - ઉત્પન્ન, પેદા થાય છે, ઉદ્દભવે છે, ઊછળે છે અને વિનયન્ત - વિલીન થઈ જાય છે, શમી જાય છે, શાંત થઈ જાય છે (Subside, merge). આ મોજાં શાનાં છે ? વિશ્વનાં, જગતનાં; અથવા વિશ્વ-રૂપી, જગતરૂપી. આ મોજાં કેવાં છે? - વહુધા | અનેક આકારવાળાં, અનેક પ્રકારનાં, અનેક સ્વરૂપનાં. આ બધાં મોજાં ક્યાં ઉત્પન્ન થાય છે અને ક્યાં વિલીન થઈ જાય છે ? - / મારામાં. હું કેવો છું? - મઉડ્ડ-સુd-૩ોધી | મધ એટલે સાગર, સમુદ્ર. આ સમુદ્ર શાનો છે ? – સુવનો, અને આ “સુખ કેવું છે ? – અલખ્યું, એટલે સતત ચાલુ રહેતું, વચ્ચે જરા પણ ન અટકતું, સાતત્યપૂર્ણ, અનંત. ‘અખંડ સુખ-રૂપ સમુદ્ર એવો હું છું, અને એવા મારામાં આવા અનેકાકાર વિશ્વતરંગો ઉત્પન્ન થાય છે અને ફરી પાછા ત્યાં જ વિલીન થઈ જાય છે.
પરંતુ આ તરંગો પેદા થાય છે, તે શા કારણે ? શાથી ? - માયા-મફતવિપ્રમત્ ! માત - એટલે તોફાની પવન, પવનનું તોફાન, વંટોળિયો(Storm). વિપ્રેમ એટલે વેગ, ઝડપ(Velocity). માયારૂપી પવનનાં તોફાનને કારણે, વંટોળિયાવાવાઝોડાં(Whirlwind)ને લીધે. (૪૯૭). અનુવાદ :
અખંડ સુખના સમુદ્ર સમાં મારામાં, અનેક પ્રકારનાં જગત-રૂપી તરંગો, માયારૂપી વાયુનાં તોફાનને કારણે, ઉત્પન્ન થાય છે અને વિલીન થઈ
- વિવેકચૂડામણિ | ૯૮૫
