________________
શ્રી નવતરવના છુટા બોલ. ૧૨ નિજાના ૧૨ ભેદ– બાહ અને ૬ અત્યંતર.
૬ પ્રકારે બાહા તપ-અનશન ( ઉપવાસાદિ કરવો ), ઉદરિકા (૨-૪ કળીયા ઉણ રહેવું), વૃત્તિક્ષેપ (આજીવિકાને સંક્ષેપ કરવો ), રસ ત્યાગ (વિગઈને ત્યાગ કરવો), કાય કલેશ (લોચાદિ કષ્ટ સહન કરવાં ), અને સંલીનતા ( અંગેપાંગ સંકોચવાં. ).
૬ પ્રકારે અત્યંત૨ તપ–પ્રાયશ્ચિત્ત (આલોયણ લેવી). વિનય (ગુરૂ વિગેરે પ્રત્યે નમ્રતા રાખવી). વિયાય ( ગુરૂ વિગેરેની સેવા કરવી.) સ્વાધ્યાય (ભણવું ભણાવવું તે.) ધ્યાન અને કાયોત્સર્ગ.
બંધના ૪ ભેદ–પ્રકૃતિ (કર્મને સ્વભાવ). સ્થિતિ (કર્મના કાળનું માન.) અનુભાગ (કર્મનો તીવ્ર મંદરસ) અને પ્રદેશ (કર્મના અણુઓને સમુહ.)
મોક્ષના ૯ ભેદ–સપદ પ્રપણ, દ્રવ્ય (સંખ્યાનું) પ્રમાણ, ક્ષેત્ર, સ્પર્શના, કાલ, અંતર, ભાગ, ભાવ અને અલ્પ બહુવ.
મેક્ષ તત્વનાં સંક્ષેપથી ૯ દ્વારા - ૧ મોક્ષપદ એક પદપણું માટે છતું છે. ર. સિદ્ધનાં જીવ દ્રવ્ય અનંતા છે. ૩. સિદ્ધના જીવ અસંખ્યાતા આકાશ પ્રદેશને અવગાહીને રહેલા છે, એક સિદ્ધ તેમજ સર્વ સિદ્ધ લોકના અસંખ્યાતમા ભાગના ક્ષેત્રને અવગાહી રહેલા છે. ૪. ક્ષેત્ર કરતાં સ્પર્શના અધિક છે. ૫. એક સિદ્ધ આશ્રયી સાદિ અનંત ને સર્વ સિદ્ધ આશ્રયી અનાદિ અનંત કાળ છે. ૬. સિદ્ધના જીવોને પરસ્પર અંતર નથી. ૭. સિદ્ધના છ સંસારી જીવને અનંતમે ભાગે છે. ૮. ક્ષાયિક અને પારિણામિક એ બે ભાવ સિદ્ધોને છે. ૯. સર્વ કરતાં થડા નપુંસક લિંગે સિદ્ધ જાણવા, તે કરતાં સ્ત્રી અને પુરૂષ લિંગે સિદ્ધ અનુક્રમે સંખ્યાત ગુણા જાણવા.
