________________
શ્રી નવ તત્ત્વ સા.
૫૭
૧૬. સ્વાહસ્તિી ક્રિયા—નેાકરને કરવા ચાગ્ય કાય અભિમાનથી પેાતાના હાથે કરવાથી જે ક્રિયા લાગે તે. ૧૭. આનયનિકી કે આજ્ઞાનિકી ક્રિયા-જીવ પાસે કાંઇ મગાવવાથી જે ક્રિયા લાગે તે. અથવા જીવ અજીવને આજ્ઞા કરવાથી જે ક્રિયા લાગે તે આજ્ઞાપનિકી ક્રિયા. ૧૮. વિદારણકી ક્રિયા—જીવ અજીવને વિદ્યારણ કરવાથી જે ક્રિયા લાગે તે, અથવા તા કોઈનાં મછતાં દુષણ પ્રકાશ કરી તેની માન પૂજાને નાશ કરવાથી જે ક્રિયા લાગે તે. (અને અન્યને ઠગવાથી જે ક્રિયા લાગે તે વૈતારણુિકી ક્રિયા. )
૧૯. અનાèાગિકી ક્રિયા—ઉપયાગ વિના શુન્યપણાથી ઉઠતાં, બેસતાં, કે ગમનાદિક કરતાં જે ક્રિયા લાગે તે. ૨૦ અનવકાંક્ષા પ્રત્યયિકીક્રિયા—આલાક અને પરલાક વિરૂદ્ધ કાર્ય કરવું. (અથવા વીતરાગે કહેલી વિધિમાં અનાદર કરવાથી જે ક્રિયા લાગે તે. )
૨૧. પ્રાયાગિકી ક્રિયા—મન, વચન અને કાયાના અશુભ વ્યાપારથી જે ક્રિયા લાગે તે.
૨૨. સમાદાનિકી ક્રિયા—કેાઈપણ એવી પાપરૂપ ક્રિયા કરે, કે જેથી આઠે કનુ સમુદાયપણે ગ્રહણ થાય તે. (અથવા ફાંસીના લાકડે ચઢાવાતા માણસને જોવા જનારા તમામને જે ક્રિયા લાગે તે.)
૨૩. પ્રેમિકી ક્રિયા—માયા તથા લાલવડે પરને પ્રેમ ઉપજાવવાથી જે ક્રિયા લાગે તે.
