________________
૧૮૭
મત પણ ન આવ્યું આ રીતે સૂઈ જવાય ? ના.... ના... હું તે જમીન ઉપર જ સૂઈ જઈશ.
આમ વિચારી તે જમીન ઉપર હાથનું ઓશીકું કરીને આડે પડ. નવકાર મંત્ર ગણતાં ગણતાં જ સૂઈ ગયે તે સવારે વહેલી પડે.
પહો ફાટતા તે શેઠના ડેરા તંબુ છૂટવા લાગ્યા. બળદ ગાડે જોડવામાં આવ્યા. ગધેડાઓ ઉપર સામાન લાદવામાં આવ્યો. ઘેડાઓ ઉપર જીન નાંખ્યું. સવારે તૈયાર થઈ ગયા. ચાલવાવાળા ભેમિયા સાબદા થઈ ગયા. ભીમસેન પણ આ સૌ કામમાં મદદ કરવા લાગ્યો. સમાન ઊંચકી ઊંચકીને ગાડામાં ભરવા લાગે. ઘોડાઓ ઉપર જીન સરખું નાંખ્યું. અને પોતે પણ સાબદો થઈ ગયે. અને સૌ ચાલવા લાગ્યા રેહણાચલ પર્વત તરફ.
સવારે સફર. બપોરના કેઈ શીતળ છાંય તળે આરામ. બપોર નમતાં ફરી પાછી દડમજલ અને રાતે ગામના પાદરે ડેરા તંબુમાં શયન. આમ સૌ કૂચ કરતા હતા. ભીમસેન કયારેક પગપાળા ચાલતો હતો. તો કયારેક ઘેડા ઉપર. તે કયારેક ગાડામાં. તેને આ સફર અને સાથીદારો સાથે આનંદ આવતો હતો. તે પોતાનું દુખ ધીમે ધીમે ભૂલતો જતો હતો. અને જીવનનો ઉલ્લાસ માણી રહ્યો હતો. વચમાં વચમાં કયારેક પોતાના પરિવારની દુઃખદ અને કરુણ યાદ આવી જતી, ત્યારે બળપૂર્વક એ યાદને ખંખેરી નાંખતે અને ભાવિની ઉજજવળ આશામાં પંથ કાપે જતો હતો.