Jainism Course Part 02

SR No.: 006048
Original Sutra Author: N/A
Author: Maniprabhashreeji
Publisher: Adinath Rajendra Jain Shwetambara Pedhi
Publication Year: 2011
Total Pages: 198
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 10 MB

Page 40

પ્રથમ નરક પૃથ્વી
પ્રથમ નરક પૃથ્વી ૧ લાખ ૮૦ હજાર યોજન ઊંચી છે. આ નરકમાં ૧૩ પ્રતર (માળા) છે તથા વચ્ચે વચ્ચે ભવનપતિ, પરમાધામી, તિર્થંકરૃમ્ભક દેવ, ઉપરના ભાગમાં વ્યંતર, વાણ વ્યંતર આદિ દેવોના ભવન છે. પ્રથમ નરકની સપાટી પર અસંખ્ય દ્વીપ - સમુદ્ર છે.
ચિત્રમાં બતાવ્યા અનુસાર ૧ લાખ ૮૦ હજાર (A) માંથી ઉ૫૨ અને નીચે ૧૦૦૦ - ૧૦૦૦ યોજન (B) છોડી વચ્ચે ૧ લાખ ૭૮ હજા૨ યોજનમાં ૧૩ નરક પ્રત૨ છે. આ ૧૩ નરક પ્રત૨ના ૧૨ આંતરા હોય છે. (C) એમાંથી નીચે ઉપરના ૧-૧ આંતરાને છોડી ૧૦ આંતરામાં ૧૦ ભવનપતિ દેવોના રમણીય અને વિશાળ ભવન અને ૧૫ પરમાધામી દેવોના સ્થાન છે. (D)
૧ લાખ ૮૦ હજારમાંથી ઉપર જે ૧૦૦૦ યોજન છોડ્યા હતા એમાંથી ઉપર-નીચે ૧૦૦૧૦૦ યોજન છોડી (E) વચ્ચેના ૮૦૦ યોજનમાં ૮ વ્યંતર દેવોના આવાસ સ્થાન છે. (F)
ઉપરના ૧૦૦ યોજનમાં ઉપર નીચે ૧૦-૧૦ યોજન છોડી (G) વચ્ચેના ૮૦ યોજનમાં ૮ વાણવ્યંતર દેવોના સુંદર સ્થાન છે. (H)
આ બધા ભવન બહારથી ગોળ અંદરથી ચોરસ અને નીચેથી કમળની કર્ણિકા જેવા સુંદર છે. આ ભવન જંબૂદ્વીપ, મહાવિદેહ અને ભરતક્ષેત્ર જેટલા મોટા છે. ભૂત, પિશાચ, રાક્ષસ આદિ વ્યંતર દેવ છે. આ બધા સુખી દેવ છે. અત્યંત કેલીપ્રિય છે. શાસન દેવી-દેવતા પણ વ્યંતર નિકાયના જ દેવ છે.
આપઘાત આદિ અકૃત્રિમ મૃત્યુ પામવાવાળા કોઈ જીવ અકામ નિર્જરા દ્વારા અલ્પ આયુષ્ય તથા જઘન્ય અવધિજ્ઞાન વાળા વ્યંતર દેવ ભવમાં ઉત્પન્ન થાય છે. ત્યાંથી ફરવા નીકળેલા ભૂત, પિશાચ આદિ દેવ ફરતા - ફરતા ત્યાં આવી જાય છે અને અવધિજ્ઞાનથી પૂર્વભવનું ક્ષેત્ર જોઈ પૂર્વભવનું વેર યાદ આવવાથી અહીંના લોકોને હેરાન કરે છે. આ દેવો આગળ આગળ ૨૫-૨૫ યોજન જોતા જોતા અહીં સુધી આવી તો જાય છે પરંતુ ફરી પોતાના સ્થાન સુધી, જે એમના અવધિજ્ઞાનના ક્ષેત્રની અપેક્ષાથી દૂર હોવાના કારણે ત્યાં જઈ શકતા નથી અને અહીં જ વૃક્ષ આદિમાં અથવા મનુષ્યના શરીરમાં પ્રવેશ કરી જિંદગી પૂરી કરે છે. સ્વયં પણ દુઃખી થાય છે અને બીજાને પણ દુઃખી કરે છે.
ભવનપતિ તથા પરમાધામી દેવના આવાસ સ્થાન સમભૂતલાથી હજાર યોજન નીચે હોવાના કારણે અધોલોક વાસી દેવ કહેવાય છે. વ્યંતર - વાણવ્યંતર ઉપરના ૯૦૦ યોજનમાં હોવાથી તિર્હાલોકવાસી દેવ કહેવાય છે.
28