________________
રૂપન’ શબ્દ સાંભળીને હાથી વિચારમાં પડી ગયો. બધી વાત સાંભળીને તે ગહન ચિંતનમાં ડૂબી ગયો. ત્યાંજ એને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું. પોતાના પૂર્વ ભવોને તથા સહન કરેલા દુ:ખોને જોઈને એ નિશ્રેષ્ટ બનીને જમીન પર બેસી ગયો. એની આંખોમાં આંસુ વહેવા લાગ્યા. અને ઘોર પશ્ચાતાપ કરવા લાગ્યો. એણે વિચાર્યું “ઠીક જ કહ્યું છે સુનંદાએ. મોહબ્ધ બનેલા મેં પોતાના અમૂલ્ય માનવભવની સાથે સાથે પોતાની ભવોભવની પરંપરા પણ બગાડી દીધી. સુનંદા તો ભાગ્યશાળી છે જેણે કુકર્મ કરીને પણ પોતાની આત્માનો ઉદ્ધાર કર્યો. હું મૂઢ બનીને પોતાના છ-છ ભવ બરબાદ કરી ચૂક્યો છું અને આજે જ્યારે મને સાચા જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થઈ તો હું કંઈ પણ કરવા માટે અસમર્થ છું. મારું શું થશે?
હાથીની મનઃસ્થિતિને જાણીને એને આશ્વાસન આપતાં કહ્યું કે “રૂપસેન! ચિંતા ન કરો. હજુ પણ કશું બગડ્યું નથી. બાજી હજી પણ તમારા હાથમાં જ છે. એને હાથેથી ન જવા દો. હવે તમે તમારું શેષ જીવન તપ, ત્યાગ, ધ્યાન, સાધનામાં વ્યતીત કરો. પોતાના પશુ અવતારને ગૌણ કરીને ભાવપૂર્વક પરમાત્માનું શરણું સ્વીકાર કરો.” આ પ્રમાણે આશ્વસ્ત થઈને હાથીએ પોતાની સૂંઢથી સુનંદા સાધ્વીને વંદન કર્યા “ધર્મલાભ” કહીને સુનંદા સાધ્વીજી ત્યાંથી ચાલ્યા ગયા. પછી તે હાથી પણ એ નગરના રાજાની હસ્તશાળામાં રહીને દઢતાપૂર્વક તપ અને બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરીને અંત સમયમાં સમાધિપૂર્વક મરીને આઠમાં દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થયો. માનવભવ હારીને પણ પશુ ભવ જીતી ગયો.
અહીં સુનંદા સાધ્વી પણ પુનઃ આરાધનારત થઈ ગયા. પોતાના ભાવોના બળ પર શુક્લ ધ્યાન ઉપર આરુઢ થઈને પોતાના ધનઘાતિ કર્મોને બાળીને કેવલી પદ પ્રાપ્ત કર્યું. પૃથ્વી તલને પાવન કરીને તથા ભવ્યજીવોને બોધ આપીને અંતમાં અઘાતિ કર્મોનો પણ ક્ષય કરી મોક્ષ સ્થાનને પ્રાપ્ત કર્યું.
વિષ પણ મારે છે અને વિષય પણ. ફરક એટલો જ છે કે વિષ માત્ર એક વાર મારે છે પરંતુ વિષય તો ભવોભવ બરબાદ કરે છે. એના જવલંત ઉદાહરણના રૂપમાં રૂપસેનની આ કથા સાંભળીને વર્તમાનમાં આધુનિકતા તથા ભોગ વિલાસમાં રંગેલા યુવક-યુવતિઓ સાવધાન! રૂપસેન તો પુણ્યશાળી હતો જે એને એ કાળમાં ત્રિકાળજ્ઞાની ગુરૂનો યોગ પ્રાપ્ત થયો. આટલું ભટક્યા પછી રૂપસેનનો ઉદ્ધાર થયો. પરંતુ અફેરના વાતાવરણમાં ફસાયેલા યુવક-યુવતિઓને માટે આ સમજવા જેવું છે કે આ પંચમ કાલમાં તમારું એટલું પુણ્ય નથી કે તમને આવા ત્રિકાળજ્ઞાની ગુરૂનો યોગ પ્રાપ્ત થઈ શકે. માત્ર દષ્ટિથી કરવામાં આવેલા પાપના કારણે રૂપસેન અને સુનંદાની કહાણીનો અંત સાતમાં ભાવમાં આવ્યો. પરંતુ તમારી વિષય વાસનાઓની ભયંકરતાનો અંત ૫૦-૫૦૦-૫OOO કોણ જાણે કેટલા ભવોમાં આવશે એ વિચારણીય છે. માટે દૂરથી જ આ વિષય વાસનાઓનો ત્યાગ કરીને પોતાના જીવનને દુર્ગતિમાં જવાથી બચાવો.
(38)