________________
૫૦
વધુ મુશ્કેલી નડી, અમદાવાદથી પણ શ્રાવકો વચ્ચે વચ્ચે મળીને પાછા વળવા માટે વિનંતિ, કરતા, બીજા સંઘે પણ રોકાઈ જવા આગ્રહ કરતા, પણ થોડું આગળ જઈ પાછા ફરીશું” એમ કહેતા તેઓ આગળ વધતા ગયા. બીલીમોરામાં તે એક દિવસ તેઓ અધિક હતાશ થયા અને વિહાર અટક્યો, પણ બીજે દિવસે સવારે સ્વસ્થ થઈ ચાલી નીકળ્યા. એજ પ્રકૃતિ કે પિતાના નિમિત્તે કેઈને અંતરાય કે અગવડ થાય તેમ કરવું નહિ.”
તેઓ પણ સમજી શક્યા નહિ કે મને કેણ આગળ દોરે છે? અનિચ્છા છતાં આગળ કેમ વધી રહ્યો છું? કઈ અગમ્ય શક્તિ કે નિમિત્ત તેઓને આગળ વધવામાં પ્રેરક હશે! સૌને લાગતું કે-આ વિહાર સાહસરૂપ છે. પૂ. આચાર્ય મહારાજ શ્રી વિજયરામચંદ્રસૂરિજીએ પણ તેઓને રોકાઈ જવા માટે કહ્યું, પણ મુંબાઈ નજીક થતાં આશા વધી. વૈશાખ સુદ ૧૧ના સવારે તેઓ વિરાર પહોંચ્યા અને સ્થાનના અભાવે એક ચાલીમાં જુદા જુદા રૂમમાં ઉતર્યા. બીજે દિવસે અગાસીમાં પ્રવેશ હત, મુંબાઈના શ્રાવકને આનંદ-ઉત્સાહ વધી રહ્યો હતો, સેંકડો ભાઈ-બહેને વિરાર વંદનાથે આવ્યા હતા અને હવે તે તેઓ નિર્વિદને પહોંચી ગયા એનો સૌના ચિત્તમાં આનંદ હતો, પરંતુ ભાવિભવને જ્ઞાની વિના કોણ સમજે ?
દેહાવસાન-આબે દિવસ સુખરૂપ પસાર થયે, સાંજને આહાર રુચિ પ્રમાણે પિતે આસને બેઠાં જ વાપરી લીધું. પછી તેઓને અણધારી મસ્તકની સખ્ત વેદના ઉપડી અને માથામાં સખતુ વેદના થાય છે”—એમ સાંભળતાં જ પં. શ્રી વિબુધવિજયજી ગણી, મુનિ શ્રી હેમેન્દ્રવિજયજી, વગેરે તેઓની પાસે દેડી આવ્યા. ગંભીર સ્થિતિ જોઈને તેઓને મહામંત્રનું શ્રવણ કરાવવા લાગ્યા. પૂ. આચાર્ય શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરિજી મહારાજ વગેરે શીઘ આવી ગયા, પણ તે પહેલાં જ માત્ર થોડી ક્ષણમાં જ, જરા પણ બોલ્યા વિના, મૌનપણે બરાબર પાંચ ને પંચાવન મિનિટે માણો છૂટી ગયા હતા. | સર્વત્ર ગમગીની ફેલાઈ ગઈ, મુંબઈ શહેરમાં સમાચાર પહોંચી ગયા, અમદાવાદ, સુરત, વગેરે સ્થળે જણાવી દીધું અને સેંકડોની સંખ્યામાં ભક્તવર્ગ આવી પહોંચ્યા. સૌને લાગ્યું કે-મુંબાઈને સંઘની પુણ્યની ખામી કે છેક આવેલા વરચે જ વિદાય થયા!
સમશાનયાત્રાને વિધિ-ચૈતન્યરહિત પણ પ્રસન્ન મુદ્રા જોઈને, તેઓની અંતિમ સમાધિનું અનુમાન કરતા સૌ સંયમપૂત એ કાયાને નમન-વંદન કરી શકાતુર વદને અંતિમ સંસ્કારની તૈયારી કરવા લાગ્યા.
ખરેખર ! મહાપુરુષને જીવતાંષ આવડે છે અને મરતા આવડે છે. છેલ્લા વર્ષોમાં તેમની સેવા-સુશ્રષાને અનમેદનીય લાભ પં. શ્રી વિબુધવિજયજી ગણી તથા મુનિ શ્રી હેમેન્દ્રવિજયજી વગેરે મુનિઓને મળ્યો હતે. અગ્નિસંસ્કારની