Page Text
________________
રાગપાપસ્થાનકનું સ્વરૂપ
૩૪૧
નેત્રાની અને કાનની નિળતા અર્થાત્ ધાપા તથા બહેરાશ છે, પશવશપણુ છે અને મેટી (વિષ્ક્રય’=) વ્યાકુળતા છે. અહા હા! ધિક્ પ્રેમને (૬૦૬૮) અને વળી (તાવની જેમ પ્રેમથી ) શરીરનુ ઉતન, દુખળતા, પરિતાપ (તાવ), ક'પન ( ધ્રુજારી ), નિદ્રાને અભાવ, વારંવાર બગાસાં અને દૃષ્ટિની અપ્રસન્નતા ( થાય છે. ) મૂર્છા, (પાઠાં॰ પલાવકરણ =) લવારા અને ઉદ્વેગ અને લાંખા ઊષ્ણુ ઊષ્ણુ નિસાસા થાય છે. એમ તાવની જેમ પ્રેમમાં ( રાગમાં ) લેશ પણ લક્ષણભેદ નથી. (૬૦૬૯-૭૦) પ્રેમના વ્યાસંગથી કુલિન પણ મનુષ્ય નચિંતવવાયેાગ્ય પણ ચિંતવે છે તથા નિત્ય અસત્યને પણ ખેલે છે, ન જોવાયેાગ્ય જુએ છે, અસ્પ'ને પણ સ્પર્શે છે, અભક્ષ્યને પણ ખાય છે, ન પીવાયેાગ્ય પીવે છે, ન જવાયેાગ્ય સ્થાનમાં (જાઇ=) જાય છે અને અકાર્ય ને પણ કરે છે. (૬૦૭૧ -૭ર) અને વળી આ સંસારમાં જીવેને વિડંબનાકારી પ્રેમ જ ન હેાય, તે। અશુચિમળથી ભરેલા સ્ત્રીના શરીરમાં કાણુ રાગ કરે? (૬૦૭૩) ૫તિપુરુષોએ અશુચિ, દુર્ગંધી અને ખીભત્સ એવા જેને તજ્યુ' છે, તેની સાથે જે મૂઢ રાગ કરે છે, તે (અજ્વા=) દુઃખ છે કે-તે કેનાથી વિરામ પામશે ? ( કાનામાં રાગ નહિ કરે?) (૬૦૭૪) લજ્જાકારી માનીને લેાકમાં નિશ્ચે અનિષ્ટ (પાપ ) રૂપ એવા જેને ઢાંકવામાં આવે છે, તે જ (અંગ) જેને રમ્ય (લાગે) છે, તે આશ્ચય છે કે તેને ઝેર પણ મધુર છે. (૬૦૭૫) મરતી સ્ત્રી ઉચ્છવાસ લે છે, શ્વાસ મૂકે છે, નેત્રાને મી ંચે છે અને અશક્ત બને છે, ત્યારે (મરતી ) તે રાગીને પણ તેવું જ કરે છે, છતાં રાખીને તે રમણીય (લાગે) છે. (૬૦૭૬) અશુચિ, અદશનીય, મેલથી ભરેલું', દુધી, દેખતાં દુઃખ થાય તેવું અને અત્ય’ત લજ્જાસ્પદ, તેથી જ અત્યંત ઢાંકવાયાગ્ય, તથા નિરંતર અશુચિને ઝરતા અને જ્ઞાનીઓએ નિદેલા એવા સ્ત્રીના ગુહ્યભાગમાં પરાક્રમી પણ પુરુષા જે રાગ કરે છે, તેાગના ચરિત્રને (ચેષ્ટિતને) ધિક્કાર થાએ! (૬૦૭૭–૭૮) એમ શરીરના રાગથી તેનુ' અભ્ય`ગન (માલિસ ) અને ઉર્દૂ ન વગેરે દ્વારા પરિશ્રમ કરે છે, તે એમ નથી ચિંતતા કે-ઉપચાર કરવા છતાં પણ એ અશુચિ ( અપવિત્ર ) જ ( રહે) છે. (૯૦૭૯) એ પ્રમાણે ધન-ધાન્યમાં, સેાના-રૂપામાં, ક્ષેત્ર -વાસ્તુમાં અને દ્વિપદ-ચતુષ્પદેશમાં રાગથી બધાએલા ( રાગી ) તે વસ્તુએ માટે સ્વદેશથી પરદેશમાં ( દેશેાદેશ ) જાય છે અને પવનથી ઉડેલા સૂકા પાંદડા સમાન ( અસ્થિર ) ચિત્તવાળા તે શારીરિક અને માનસિક અસખ્ય તીવ્ર દુઃખાને અનુભવે છે. (૬૦૮૦-૮૧) વધારે કહેવાથી શુ ? જગતમાં જીવેને જે જે અતિ આકરી વેદનાવાળુ દુઃખ થાય છે, તે તે સ રાગનું ફળ છે. (૬૦૮૨) જે કુ'કમને પશુ ( મૂળ સ્થાનરૂપ ) દેશને ત્યાગ (વિŁ= ) રૂપ-પરાવર્તન અને ચૂરણ થાય છે, અથવા મને જે (ક દુપાડાઇ=) મૂળમાંથી ઉખેડવી, વગેરે ઉકાળવા સુધીનાં કષ્ટ થાય છે, તથા કસુંબાને જે(જવણુ=) તપાવવુ, ખંડન અને પગ વગેરેથી મન થાય છે, તે તેમાં રહેલા (દૃશ્વએ=) દ્રવ્ય પણ રાગનુ (દ્રવ્યરાગનું) જ દુષ્ટ ચેષ્ટિત જાણવું (૬૦૮૩-૮૪) એમ (તદારે=)રાગદ્વારા દુઃખ, દુઃખથી આત્ત-રૌદ્રધ્યાન અને તે દુર્ધ્યાનાથી જીવ આ લેાક પરલેાકમાં દુઃખી થાય છે. (૬૦૮૫)
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |