________________
મૈથુનની વિરતિ-અવિરતિ વિષે ત્રણ સખીઓને પ્રબંધ
૩૨૯ વીર્યવાળા, સર્વ અંગોમાં ઉત્તમ લક્ષણધારી, કાવ્યની ઉત્તમ ગૂંથણીની જેમ અલંકારોવાળા, શ્રીમંત, ચતુર, વિવેકી અને શીયલથી શેભતા, તથા (ભરિયર) પૂર્ણ (અવસ્થા= ) અવસ્થાનવાળા (નિરૂપક્રમી, પૂર્ણ આયુને ભેગવનારા), સ્થિર, દક્ષ, તેજસ્વી, બહુમાન્ય અને બ્રહ્મચારીઓ વિષ્ણુ-બ્રહ્મા જેવા થાય છે. (૫૮૩૮ થી ૪૦) આ ચોથા પાપસ્થાનકમાં પ્રવૃત્તિના દેશે અને નિવૃત્તિ (વિરતિ) ના ગુણના વિષયમાં ગિરિનગરમાં વસનારી સખીઓ અને તેના પુત્રો દષ્ટાન્તરૂપ છે. (૫૮૪૧) તે આ પ્રમાણે
મૈથુન અને બ્રહ્મચર્યના દેશ-ગુણ વિષે ત્રણ સખીઓ વગેરેને પ્રબંધરૈવતગિરિથી શુભતા વિશિષ્ટ સૌરાષ્ટ્ર દેશના તિલકભૂત ગિરિનગરમાં ત્રણ ધનવાનની પુત્રીઓ સખીઓ હતી. (૫૮૪૨) તે જ નગરમાં પરણેલી અને શ્રેષ્ઠ સુંદર મને ડર અંગવાળી તેઓએ યોગ્ય કાળે એક એક પુત્રને જન્મ આપે (૫૮૪૩) પછી અન્ય કોઈ વખત નગરની સમીપના બગીચામાં મળેલી ક્રીડા કરતી તે ત્રણેયને પકડીને એરોએ પારસ નામના બંદરે ઘણું ધન લઈને વેશ્યાઓને વેચી અને તે વેશ્યાઓએ તેઓને સંપૂર્ણ વેશ્યાના ચરિત્રને શીખવ્યું. (૫૮૪૪-૪૫) તે પછી દૂર દેશથી આવેલા શ્રેષ્ઠ વેપારીના પુત્ર વગેરેના ઉપભોગ માટે તેઓને સ્થાપી (રાખી) અને લેકેથી તે પ્રસિદ્ધિને પામી. પછી તેઓના યૌવનને પામેલા ત્રણ પૂર્વપુત્ર પણ માતાઓનાં (નાણું= ) દષ્ટાથી (સબીપણે રહેતી હતી તેમ) જ પરસ્પર પ્રીતિથી વર્તે છે. (૫૮૪૬-૪૭) માત્ર તેમાં એક શ્રાવકનો પુત્ર છે, કે જે અણુવ્રતધારી છે અને સ્વદારભેગી (સંતોષી) છે અને બીજા બે મિથ્યાષ્ટિ છે. (૫૮૪૮) એક પ્રસંગે નાવડીઓમાં વિવિધ કરિયાણું લઈને ધન મેળવવા માટે તેઓ પારસબંદરે ગયા (૫૮૪૯) અને ભવિતવ્યતાવશ તે વેશ્યાઓનાં ઘરોમાં રહ્યા. માત્ર એક વેશ્યાએ અણુવ્રતધારી (શ્રાવક પુત્રને) નિવિકારી મનવાળો જોઈને પૂછ્યું કે-ભદ્ર ! કહે, તું ક્યાંથી આવ્યો છે? અને આ બે તારે શું થાય છે! તેથી તેણે કહ્યું કે-હે ભદ્ર! ગિરિનગરથી (આવેલા) અમે ત્રણેય પરસ્પર મિત્ર છીએ અને અમારી ત્રણેયની માતાઓને ચોરો હરણ કરી ગયા છે. (૫૮૫૦ થી પ૨) તેણીએ કહ્યું કે-હે ભાદ્ર ! વર્તમાનમાં પણ ત્યાં શું જિનદત્ત, પ્રિય મિત્ર અને ધનદત્ત ત્રણેય વેપારીઓ વસે છે? (૫૮૫૩) તેણે કહ્યું કે-તેઓની સાથે તારે શું (સંબંધ) છે? તેણીએ કહ્યું કેઅમારા પતિ હતા અને અમારે ત્રણેયને એક એક પુત્ર હતો. (૫૮૫૪) ઇત્યાદિ સઘળય વૃત્તાન્ત કહો. તેથી તેણે કહ્યું કે-હું જિનદત્તનો પુત્ર છું અને આ બે બીજા (બે)ના પુત્ર છે. (૫૮૫૫) એમ કહે છતે પોતાને પુત્ર હોવાથી તે કંઠે વળગીને મુક્તકંઠે અત્યંત રડવા લાગી અને પુત્ર પણ તે જ રીતે (રહે.) ક્ષણ માત્ર સુખ-દુઃખને પૂછીને, (મિત્રને) અકાર્ય કરતાં રોકવાની બુદ્ધિથી વેગથી તે મિત્રેની પાસે ગયે. (૫૮૫૬-૫૭) અને એકાન્તમાં તે સઘળી હકીકત કહી. તેથી તે બને તે જ વેળા (માતાને ભેગવવાનું) પાપ કરેલું હોવાથી શોકથી અત્યંત વ્યાકુળ થયા. (૫૯૫૬) પછી ઘણું ધન આપીને