Page Text
________________
૨૭૩
આલોચના વિધાનદ્વાર પૂર્વક, મધુર ભાષાથી સર્વ ગણ સમક્ષ તપસ્વીને કહે-હે મહાશય ! તે શરીરની સમ્યક સંલેખના કરી છે, અંગીકાર કરેલા શ્રમણપણાનાં કહેલાં સર્વ કર્તવ્યમાં તું રક્ત છે, શીલગુણની ખાણ એવા ગુરુવર્ગની ચરણસેવામાં સમ્યફ તત્પર છે અને નિપુણ્યકને દુર્લભ એવી ઉત્તમ (શ્રમણ) પદવીને તું સમ્યફ પામે છે, તેથી હવે અહંકાર અને મમકારનો વિશેષતયા ત્યાગી, તું અતિ દુજય પણ ઈન્દ્રિયે, કષાય, ગાર અને પરીષહરૂપી મેડના સૈન્યને સમ્યફ પરાજય-કરીને દુધ્ધનરૂપી સંતાપના ઉપશમવાળા હે સુવિહિત મુનિ ! આત્માના હિતને ઈચ્છતો તું અણુમાત્ર પણ દુષ્કૃત્યની વિધિપૂર્વક આચના કર! આ આલોચના કરવામાં ૧-આલેચના કેટલા કાળે આપવી, ૨-કેને આપવી, ૩-કોણે આપવી, –નહિ આપવાથી કયા દેષ લાગે, પં–આપવાથી કયા ગુણે થાય,૬-(આલેચના) કેવી રીતે આપવી ? ૭-ગુરુને શું આલેચવું (કહેવું)? ૮-ગુરુએ આલોચના કેવી રીતે અપાવવી, ૯-પ્રાયશ્ચિત્ત અને ૧૦-ફળ, એ દશ દ્વારો છે. (૪૮૭૨ થી ૭૮) તેમાં
૧. પેટદ્વાર આલોચના કયારે આપવી?—જો કે કાંટો વાગેલે માગે જેમ (અપ્રમત્ત) ચાલે, તેમ અપ્રમત્ત મનવાળો (સાધુ) પ્રતિદિન સર્વ કાર્યોમાં જ્યણું કરે, તે પણ પાપને ત્યાગી છતાં કર્મોદયના દેષથી કે અમુક કાર્યમાં કિંચિત્ પણ અતિચારને પામે અને તેની શુદ્ધિને ઈચ્છતે મુનિ પફખી, માસી વગેરેમાં નિયમા આલોચના આપે, તથા પૂર્વે સ્વીકારેલા અભિગ્રહને જણાવીને પુનઃ (નવા) સ્વીકારે. એ રીતે શ્રી જિનવચનના રહસ્યને જાણતા, સંવેગમાં તત્પર, કે શીતળ (પ્રમાદી) પણ સાધુએ (અંતિમ) અનશનમાં તે નિચે આલોચના આપવી જોઈએ. (૪૮૭૯ થી ૮૨) એમ જેટલા કાળે આલેચના આપવી તે કહ્યું. હવે જેવા પ્રકારના આચાર્યને આલોચના આપવી તે કહું છું. (૪૮૮૩)
૨. પેટદ્વાર-આલોચના કોને આપવી?—જેમ લેકમાં કુશળ વૈદ્યની આગળ રોગને પ્રગટ કરાય છે, તેમ લકત્તર(મેક્ષ)માર્ગમાં પણ કુશળ આચાર્યને ભાવ રોગ પણ જણાવો.) (૪૮૮૪) અહીં તેને જ કુશળ જાણો, કે જે દેષની નિર્ધામણા (પ્રાયશ્ચિત્ત) વગેરેનો જાણ, અત્યંત અપ્રમાદી અને સર્વ પ્રત્યે સમદષ્ટિવાળા હોય. તેના બે પ્રકાર છે, ૧-આગમથી (આગમવ્યવહારી) અને બીજા શ્રતથી (શ્રત વ્યવહારી). તેમાં આગમથી છ પ્રકારના કહ્યા છે. તે ૧-કેવળી, ૨-મન:પર્યવજ્ઞાની, ૩-અવધિજ્ઞાની-, ૪ચૌદપૂવર, ૫-દશપૂવી અને ૬–નવપૂવી જાણવા, (૪૮૮૫-૮૬) અને શ્રુતથી કલ્પ (જિતકલ્પ), મહાનિશિથ (વગેરેના ધારક), એ ઉપરાન્ત આજ્ઞાથી (આજ્ઞાવ્યવહારી) અને ધારણાથી (ધારણુવ્યવહારી), તેને પણ શ્રી જિનેશ્વરોએ કારણે કુશલ જેવો કહ્યો છે. (૪૮) નિચે જેમ (વિભંગિણે=) વિભંગરચિત ચિકિત્સાશાસ્ત્રના જાણુ (વૈવો) રેગના કારણને અને તેને શમાવનારાં ઔષધેને જાણીને વિવિધ (પાઠાં. ત્રિવિધ)રેગ વાળાઓને પણ વિવિધ ઔષધેને આપે છે અને તેને ઉપયોગ કરવાથી રોગીઓ તત્કાળ
૩૫
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |