________________
શ્રી સંગરંગશાળ ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ દ્વારા બીજું શ્રી વીર પ્રભુને આશ્રીને ગેવાળિયાન, ખરક વૈદ્યને તથા સિદ્ધાર્થને (ભેદ પડે), તેમ બીજાને પીડા ઉપજાવનારને પણ (ભન) પરિણામવશ ગતિમાં ભેદ પડે છે. (૪૩૮૩) શ્રી વીર પ્રભુના કાનમાં ખીલા નાંખીને પીડા કરનાર) ગોવાળ (દુષ્ટ પરિણામથી ) નરકને પામ્યા અને તેને કાઢવાથી (સખ્ત પીડા કરવા છતાં) ખરકવૈદ્ય અને સિદ્ધાર્થ બને (પરિણામની શુદ્ધિથી) દેવકને પામ્યા. (૪૩૮૪) હે સુંદર ! જો તું અતિ આકરો થઈશ, તો પરિવારને ખેદકારક (બનીશ) અને અતિ કોમળ થઈશ, તે (પરિવારના ) પરાભવનું પાત્ર બનીશ, માટે મધ્યમ પરિણામી બનજે. (૪૩૮૫) (અસીઅક) અસિત નિરંકુશ પરિવારવાળો (વામી પણ) વ–પર ઉભયને દુઃખનું નિમિત્ત બને છે, તેથી તું આચાર્ય છતાં તેઓને અનુસરીને વર્તવાનો પ્રયત્ન કરજે.(૪૩૮૬) પ્રાયઃ અનુવર્તન કરવાથી શિષ્યો પરમ યોગ્યતાને પામે છે. રત્ન પણ પરિકર્મ ગુણથી (પરિકમ કરવાથી ) ગુણના ઉત્કર્ષને પામે છે. (૪૩૮૭) પરસ્પર વિરુદ્ધ એવા જળ અને અગ્નિનો તથા ઝેર અને અમૃતને વેગ હોવા છતાં, મહા સમુદ્ર જે પ્રકૃતિએ જ અવિકારી હોય છે, (૪૩૮૮) તેમ બાહા નિમિત્તોને કારણે પ્રગટેલા વિવિધ અંતરંગ ભાવમાં પણ છે સુંદર ! તું નિત્ય અનિંદિત રૂપવાળે જ (ગરબી ) બનજે. ( અર્થાત્ સમુદ્રની જેમ બાહ્ય વિષમતા પ્રસંગે પણ ગંભીર બનજે.) (૪૩૮૯) વ્યાખ્યાનમાં કુશળ એ પણ આ અતિ અદ્દભૂત પ્રભાવવાળા આચાર્ય પદના પ્રત્યેક વિષયમાં સર્વ રીતે ઉપદેશ દેવા કોણ સમર્થ બને? (અર્થાત્ સર્વ વિષયમાં શિખામણ કોણ આપી શકે ?) (૪૩૯૦)માટે એટલું જ કહું છું કેજેને જેનાથી શાસનની ઉન્નતિ થાય, તેને તેને સ્વયમેવ વિચારીને તારે કરવું. (૪૩૯૧)
એમ પ્રથમ ગણધરને કર્તવ્ય દ્વારા હિતશિક્ષા આપીને, તે આચાર્ય સૂત્રોત વિધિથી શેષ સાધુઓને હિતશિક્ષા આપે. જેમ કે- (૪૩૨) ભ ભ દેવાનુપ્રિયે! પ્રિય કે અપ્રિય, સર્વ વિષયમાં નિચે તમે કદાપિ રાગ-દ્વેષને વશ થશે નહિ. (૪૩૩) વાધ્યાય, અધ્યયન, ધ્યાન વગેરે યુગમાં સદા અપ્રમત્ત અને સાધુજનને ઉચિત બીજાં કાર્યોમાં પણ નિત્ય રક્ત બન! (૪૩૯૪) યથાવાદી તથાકારી (બેલ્યું તેવું પાળનારા) બનજોપરંતુ નિગ્રંથ પ્રવચનમાં લેશ પણ શિથિલ મનવાળા બનશે નહિ! (૪૩૯૫) અસાર મનુષ્યપણુમાં બાધ દુર્લભ છે એમ જાણીને અવશ્ય કરણીય એવા સંયમ અને તપશ્ચર્યામાં પ્રમાદ કરશે નહિ. (૪૩૯૬) શ્રી જિનવચનાનુસારી બુદ્ધિવાળા તમે સદાય પાંચ સમિતિઓમાં સમિત, ત્રણ ગારોથી રહિત અને ત્રણ દંડોને નિરોધ કરનારા બનજો ! (૪૩૭) આહારાદિ સંજ્ઞાઓનો, કષાયોન અને આર્ત-રૌદ્રધ્યાનનો પણ નિત્ય ત્યાગ કરો અને સર્વ બળથી દુષ્ટ ઇન્દ્રિયોને સમ્યમ્ જય કરજે ! (૪૩૯૮) બફખતરાદિથી યુક્ત અને હાથમાં ધનુષ્ય-બાણ ધારણ કરેલો પણ (રણમાંથી) નાસતો સુભટ જેમ નિરાય, તેમ ઈન્દ્રિયોને અને કષાયોને વશ થયેલે સાધુ પણ નિંદાય છે. (૪૩૯) તે સાધુઓને ધન્ય છે કે-જ્ઞાન અને ચારિત્રમાં નિષ્કલંક જેઓ વિયેને વશવતી એવા