________________
દિશાદ્વાર આચાર્યની ગ્યતા
૨૩૩ ચિરપરિચિત સૂત્ર અર્થવાળે, તે તે યુગમાં આગમધમાં મુખ્ય, શાસ્ત્રાનુસારી બેધવાળ, તોને સમજાવવાની વિશિષ્ટ બુદ્ધિવાળે, ક્ષમાવાન , સલ્કિયાને કરવામાં રક્ત, સંવેગી, લબ્ધિમાન, સંસારની અસારતાને સમ્યક સમજેલે અને તેથી વિરાગી ચિત્તવાળે, વળી સમ્યજ્ઞાનાદિ ગુણોને પ્રરૂપક અને સ્વયંપાલક, (શિષ્યાદિને તથા ગ૭ને ઉપયોગી ઉપકરણદિને) સંગ્રહ કરનાર, અપ્રમાદી, (કૃતગી =) જ્ઞાની, તપસ્વી, ગીતાર્થ, (અથવા કૃતક્રિય) કથા કરવામાં કુશલ તથા પરલોકનું હિત કરનારા ગુણના સમૂહને ગ્રહણ કરાવવામાં કુશલ, (૪૧૮૪ થી ૯૧) સતત ગુરુકુળવાસમાં રહેલે, આદેયવાક્ય, અતિશય પ્રશમરસવાળો, (પ્રશાન્ત, સંયમગુણમાં એકરસવાળો, પ્રવચન (શાસન અથવા સંઘ), પ્રત્યે વાત્સલ્યવાળ, શુદ્ધ મનવાળે શુદ્ધ પ્રવચનવાળે, શુદ્ધ કાયાવાળે, વિશુદ્ધ આચારવાળે, દ્રવ્ય (ક્ષેત્ર-કાળ) વગેરેમાં ગૃદ્ધિ (આસક્તિ) વિનાને અને સર્વ વિષયમાં જયણાયુક્ત, ઈન્દ્રિયોને દમનારો ત્રણ ગતિથી ગુપ્ત, ગપ્ત આચારવાળે, માત્સર્યરહિત (અણીસત્ર) ઈર્ષ્યા વિનાને, યથાશક્તિ તપ-ત્યાગને કરનાર, મદવિકારથી રહિત, શિષ્યાદિને અનુવર્તન કરાવવામાં કુશલ, તાત્ત્વિક ઉપકારમાં ઉઘત, દઢ પ્રતિજ્ઞાવાળો, ઉપાડેલી જવાબદારીના ભારને વહન કરવામાં ધારી વૃષભ જે, આશંસારહિત, તેજસ્વી (દીપ્તિમાન), એજસ્વી (પરાક્રમી), અવિષાદી, ગુપ્ત વાત બીજાને નહિ કહેનાર, ધીર, હિત-મિત અને સ્પષ્ટભાષી, કાનને સુખકારી ઉદાર અવાજ વાળ, (૪૧૯૨ થી ૯૯) મન-વચન-કાયાની ચપળતા વિનાનો, સાધુના સકળ ગણરૂપી અદ્ધિવાળો, વિના પરિશ્રમે આગમના સૂત્ર–અર્થને યથાસ્થિત કહેનારે, તેમાં પણ દઢ યુક્તિઓ, હેતુઓ (ઉદાહરણો) આપીને જે વિષયનો પ્રારંભ કરેલ હોય તેની સિદ્ધિ કરવામાં સમર્થ, પૂછેલા પ્રશ્નને તત્કાલ ઉત્તર આપવામાં ચતુર, ઉત્તમ મધ્યસ્થ ગણવાળો, પાંચેય પ્રકારના આચારને પાળનારે, ભવ્ય જીવોને ઉપદેશ દેવામાં આદરવાળે (વ્યસની), પર્ષદાને જીતનારો (ક્ષોભ નહિ પામનાર), નિદ્રાને જીતનાર (અલ્પ નિદ્રાવાળો), વિવિધ અભિગ્રહને સ્વીકારવામાં રક્ત, કાળને સહન કરનારે (ધીરજવાળે), (જવાબદારીના). ભારને સહન (વહન) કરનારો, ઉપસર્ગોને સહન કરનાર અને પરીબહેને સહન કરનારે, વળી થાકને સહન કરનારે, (બીજાના) દુવાક્યોને સહનારે, કષ્ટોને સહારે, (વધારે શું) પૃથ્વીની જેમ સર્વ સહન કરનાર, ઉત્સર્ગ–અપવાદના પ્રસંગે તે તે ઉત્સર્ગને અને અપવાદને સેવવામાં ચતુર, છતાં મુગ્ધ (બાળ) જીવેની સમક્ષ અપવાદને નહિ આચરનાર, (૪૧૯૭ થી ૪૨૧) પ્રારંભમાં (પ્રથમ મેળાપમાં) અને સંવાસે (પરિચય પછી પણ) ભદ્રિક તથા સમુદ્ર જેવી (ગંભીર) બુદ્ધિવાળો, રાજાના ખજાના જે, (સર્વને હિતકર ) મધના ઘડા જે (પ્રકૃતિએ જ મધુર) અને મધના ઢાંકણ જે (બાહ્ય વ્યવહારમાં પણ મધુર), (૪૨૦૨) વળી ગર્જનારહિત (નિરભિમાનપણે) (દેશનારૂપી જળની ) વૃષ્ટિ કરવામાં તત્પરપણાથી, (જનક) શિષ્યાદિ પ્રાપ્ત કરવાથી