Page Text
________________
૧૯૨
શ્રી સંગરંગશાળા ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલું ૨–અવધિમરણ, ૩-(આયંતિય=) આત્મનિકમરણ, ૪-બેલાયમરણ, પર્વશાર્તામરણ, ૬અંતઃશલ્ય (સશલ્ય) મરણ, ૭-તભવમરણ, ૮–બાલમરણ, ૯-પડિતમરણ, ૧૦-બાલપંડિતમરણ, ૧૧-વસ્થમરણ, ૧૨-કેવલીમરણ, ૧૩-હાયમરણ, ૧૪-Jધપૃષ્ઠમરણ, ૧૫-ભક્તપરિજ્ઞામરણ, ૧૬-ઇગિનીમરાણ અને ૧૭–પદ પગમનમરણ. (૩૪૪૪-૪૫) એમ ગુણથી મહાન એવા ગુરુએ મરણના સત્તર વિધિએ (પ્રકારે) કહે છે. હવે તેનું રવરૂપ અનુક્રમથી કહું છું. (૩૪૪૬) પ્રતિસમય આયુષ્યકર્મનાં દલિની જે વિઘટના (નિર્જર) થાય, તેને ૧-આવી ચીમરણ કહ્યું છે. નરક વગેરે ના નિમિત્તભૂત આયુષ્યકર્મનાં જે દલિકને ભેગવીને વર્તમાનમાં મરે છે અને પુનઃ (કેઈ એકવાર પણ) જો તે જ દલિકને (તે રીતે જ) ભેગાવીને મરશે, એવા તે મરણને ૨-અવધિમરણ કહ્યું છે. (૩૪૪૪૮) નરકાદિ ભવના નિમિત્તભૂત આયુષ્યનાં દલિકને ભેગવીને મરશે, અથવા મરેલે પુનઃ (કદાપિ) તે તે દલિને (તે જ રીતે) અનુભવ કરીને મરશે નહિ, તેને ૩-આયંતિય (આત્યંતિક)મરણ જાણવું. (૩૪૪૯) સંયમયેગથી થાકેલા (પણ તે સ્થિતિમાં જ) જેઓ મરે, તે ૪-બલાયમરણ, અને ઈદ્રિના વિષયને વશ પડેલા જેઓ વિષને કારણે) મરે, તે પર્વશાર્તામરણ જાણવું. (૩૪૫૦) લજજાથી, અભિમાનથી અથવા બહુશ્રુતપણાના મદથી જેઓ પિતાના દુશ્ચરિત્રને ગુરુ સમક્ષ કહેતા નથી, તેઓ નિચે આરાધક થતા નથી.(૩૪૫૧)એવા ગારવરૂપ કાદવમાં ખૂતેલા જે પિતાના અતિચારોને બીજાની સમક્ષ કહેતા નથી, તેઓનું દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્ર અંતરમાં શલ્યવાળું હેવાથી દ–અંતઃશલ્ય (સશલ્ય)મરણ થાય છે. (૩૪૫૨) આ સશલ્ય મરણથી મરીને જે મહા ભયાનક, દુસ્તર અને દીર્ઘ એવી સંસાર અટવીમાં દીર્ઘકાળ સુધી ભમે છે. (૩૪૫૩) મનુષ્ય અથવા તિયાભવને પ્રાગ્ય આયુષ્યને બાંધીને, તેને માટે મરતા તિર્યંચ કે મનુષ્યનું મરણ (અનંતર ભવમાં તે જ ભવ મેળવવા મરે), તેને ૭તદ્દભવમરણ કહ્યું છે (૩૪૫૪) અકર્મ ભૂમિને મનુષ્ય-તિર્યંચે, દેવ અને નારકીઓ, એ સિવાયના શેષમાં તદ્દભવમરણ કેટલાકને હોય છે. (૩૪૫૫) (આ સાતમાં) અવધિ સિવાયનાં આવીચિ વગેરે (આવચિ, આયંતિય, બલાય, વશાત્ત અને અંતઃશલ્ય) પાંચ જ મરણ છે, કારણ કે-શેષ (અવધિ અને આગળ કહીશું તે બાલ વગેરે) મરણને તદ્દભવમરણમાં (અંતર્ગત) ગણવાં. (૩૪પ૬) અવિરતિવાળાનું મરણ તે ૮–બાલમરણ, વિરતિવાળાનું મરણ તે –પંડિતમરણ અને દેશવિરતિધરનું મરણ તે ૧૦-બાળપંડિતમરણ જાણવું, (૩૪૫૭) મને પર્યાવ, અવધિ, વ્યુત અને મતિજ્ઞાનવાળા જે છિદ્યસ્થ) શમણે મરે, તે ૧૧-છઘસ્થરણું અને કેવલિનું ૧૨-કેવલિમરણ જાણવું. (૩૪૫૮) ગૃધ્રાદિના ભક્ષણહાર મરણ તે ૧૩-ગૃધ્રપૃષ્ઠમરણ અને ફાંસા વગેરેથી મરવું તે ૧૪
હાયસમરણ છે. આ બંને મરણની પણ વિશેષ કારણે અનુજ્ઞા કરી છે. (૩૪૫૯) કારણ કે–આગાઢ ઉપસર્ગમાં, સર્વ કઈ રીતે પાર ન ઉતરી શકાય તેવા દુષ્કાળમાં કે
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |